آیا هیچ گاه مسلمانان حمله ای را آغاز نکرده اند؟

 آیا این ادعا صحیح هست که تمامی جنگ های دوران صدر اسلام در زمان پیامبر همگی دفاعی بوده اند؟ آیا هیچ گاه مسلمانان حمله ای را آغاز نکرده اند؟

با بررسی زمینه ها و عوامل بروز جنگ های زمان پیامبر اسلام(ص) مشخص می شود که هیچ یک از جنگهای پیامبر(ص) جنبه خشونت طلبی و بی رحمی و تهاجم نداشت. بلکه یا به سبب فتنه و نقض عهد طرف مقابل بود، مانند جنگ با بنی قنیقاع در مدینه و جنگ با مشرکان در فتح مکه که به سبب نقض عهد قریش در صلح حدیبیه روی داد. یا برای جلوگیری از تجاوز بود مانند جنگ احد و خندق و یا قصاص و معامله به مثل و یا به سبب محاصره اقتصادی بود، مثل جنگ بدر و یا پشگیری از تجاوز و فتنه بود مانند : تجاوزهای پراکنده عمال روم و امپراطوری روم و هم چنین ایران و عوامل آنان در سر حدات و جنگ تبوک. حتی رومیان سفیر پیامبر را کشتند.
علل واقعی جنگ هایی که در زمان پیامبر اکرم «ص» (در مدت ۱۰ سال نخست هجری) اتفاق افتاده است را می توان به این صورت بیان کرد:
۱- پاسخ به تجاوزها و فشارهای ناجوانمردانه مشرکان به جان و اموال مسلمانان به خصوص در مکه، مانند جنگ های «بدر»، «احد» و «خندق».
۲- تنبیه افراد ستمگری که مسلمانان یا سپاه تبلیغی آنان را در بیابان ها و نقاط دور دست کشته و یا با شکستن میثاق خود، هستی اسلام را به خطر می انداختند. جنگ هایی که با طوائف سه گانه یهود (یهود بنی قریظه، یهود بنی نضیر و یهود بنی قین قاع) صورت گرفت، نظیر غزوه بنی نضیر و ... از این قبیل بوده است.
۳- خنثی سازی جنب و جوش هایی که در میان قبائل در شرف تکوین بود و می خواستند با جمع آوری سرباز و سلاح و مهمات، مقدمات حمله به مدینه را فراهم آورند. بیشتر نبردهای جزیی، از این قبیل بوده است.[۱]
بهر حال این نبردها به یک اعتبار در پاسخ به آزار و شکنجه ها و در مواردی شهادت مسلمین توسط مشرکین و مصادره اموال آنان در مکه و آماده شدن برای نابود نمودن مسلمانان، بوده و جنبه دفاع از کیان اسلام و ایجاد ترس و رعب در دل دشمنان و منصرف کردن آنها از حمله به مسلمانان را داشته است.

پی نوشت:
[۱]- سبحانی، جعفر- فروغ ابدیت- صص ۱۶۵-۱۶۶.