چه آیه هایی از قرآن مربوط به نماز و وضوء هستند؟
آیات مرتبط به مساله نماز در قرآن بسیار فراوان است. بعضی از آنها به اهمیت نماز و لزوم آن اشاره می کنند:
«وَ أَقیمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعینَ؛[بقره/۴۳] و نماز را بپا دارید، و زكات را بپردازید، و همراه ركوع كنندگان ركوع كنید (و نماز را با جماعت بگزارید)!»
«فَأَقیمُوا الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ كانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنینَ كِتاباً مَوْقُوتاً؛[نساء/۱۰۳] نماز را (به طور معمول) انجام دهید، زیرا نماز، وظیفه ثابت و معیّنى براى مؤمنان است!»
بعضی از آنها به نماز در شرایط خاص و حکم آن اشاره می کند:
«وَ إِذا كُنْتَ فیهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاةَ فَلْتَقُمْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ وَ لْیَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذا سَجَدُوا فَلْیَكُونُوا مِنْ وَرائِكُمْ وَ لْتَأْتِ طائِفَةٌ أُخْرى لَمْ یُصَلُّوا فَلْیُصَلُّوا مَعَكَ وَ لْیَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَ أَسْلِحَتَهُمْ؛[نساء/۱۰۲] و هنگامى كه در میان آنها باشى، و (در میدان جنگ) براى آنها نماز را برپا كنى، باید دستهاى از آنها با تو (به نماز) برخیزند، و سلاح هایشان را با خود برگیرند و هنگامى كه سجده كردند (و نماز را به پایان رساندند)، باید به پشتِ سرِ شما (به میدان نبرد) بروند، و آن دسته دیگر كه نماز نخوانده اند (و مشغول پیكار بوده اند)، بیایند و با تو نماز بخوانند آنها باید وسایل دفاعى و سلاح هایشان (را در حال نماز) با خود حمل كنند.»
«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُكارى حَتَّى تَعْلَمُوا ما تَقُولُونَ وَ لا جُنُباً إِلاَّ عابِری سَبیلٍ حَتَّى تَغْتَسِلُوا؛[نساء/۴۳] اى كسانى كه ایمان آورده اید! در حال مستى به نماز نزدیك نشوید، تا بدانید چه مى گویید! و همچنین هنگامى كه جنب هستید- مگر اینكه مسافر باشید- تا غسل كنید.»
بعضی از آنها به حالات بعضی از اشخاص در نماز اشاره دارد:
«وَ لا یَأْتُونَ الصَّلاةَ إِلاَّ وَ هُمْ كُسالى وَ لا یُنْفِقُونَ إِلاَّ وَ هُمْ كارِهُونَ؛[توبه/۵۴] (منافقان) و نماز بجا نمى آورند جز با كسالت، و انفاق نمى كنند مگر با كراهت!»
«إِنَّما وَلِیُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ؛[مائده/۵۵] جز این نیست كه ولى شما خداست و رسول او و آنان كه ایمان آوردهاند، همان ایمان آورندگانى كه اقامه نماز و اداى زكات مىكنند در حالى كه در ركوع نمازند.»
بعضی به زمان نماز اشاره دارد:
«وَ أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَیِ النَّهارِ وَ زُلَفاً مِنَ اللَّیْلِ؛[هود/۱۱۴] در دو طرف روز، و اوایل شب، نماز را برپا دار.»
«أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلى غَسَقِ اللَّیْلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كانَ مَشْهُوداً؛[اسراء/۷۸] نماز را از زوال خورشید (هنگام ظهر) تا نهایت تاریكى شب [نیمه شب] برپا دار و همچنین قرآن فجر [نماز صبح] را چرا كه قرآن فجر، مشهود (فرشتگان شب و روز) است.»
بعضی از آنها به آثار نماز اشاره دارد:
«إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ وَ لَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ وَ اللَّهُ یَعْلَمُ ما تَصْنَعُونَ؛[عنکبوت/۴۵] نماز (انسان را) از زشتیها و گناه بازمى دارد، و یاد خدا بزرگتر است و خداوند مى داند شما چه كارهایى انجام مى دهید.»
بعضی به شرایط لازم در نماز اشاره دارد:
«وَ مِنْ حَیْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ حَیْثُ ما كُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ؛[بقره/۱۵۰] و از هر جا بیرون شدى رو بسوى قسمتى از مسجد الحرام كن و هر جا هم كه بودید رو بدان سو كنید تا دیگر مردم بهانهاى علیه شما نداشته باشند.»
خلاصه اینکه آیات مرتبط به نماز در قرآن بسیار است. و از ماده صلو (صلاه) ۹۸ مرتبه در قرآن یاد شده است.
و آیه مربوط به وضو که به بیان کیفیت آن می پردازد:
«یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلَوةِ فَاغْسِلُواْ وُجُوهَكُمْ وَ أَیْدِیَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُواْ بِرُءُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَیْنِ وَإِن كُنتُمْ جُنُباً فَاطَّهَّرُواْ وَإِن كُنتُم مَّرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَآءَ أَحَدٌ مِّنكُم مِّنَ الْغَآئِطِ أَوْ لَمَسْتُمُ النِّسَآءَ فَلَمْتَجِدُواْ مَآءً فَتَیَمَّمُواْ صَعِیداً طَیِّباً فَامْسَحُواْ بِوُجُوهِكُمْ وَأَیْدِیكُم مِّنْهُ مَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیْجَعْلَ عَلَیْكُم مِّنْ حَرَجٍ وَلَكِن یُرِیدُ لِیُطَهِّرَكُمْ وَ لِیُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَیْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ؛[مائده/۶] اى كسانى كه ایمان آورده اید! هرگاه به نماز برخاستید، پس صورت و دستهایتان تا آرنج را بشویید و قسمتى از سر و پاهایتان را تا برآمدگى روى پا مسح كنید. و اگر جُنُب بودید، خود را پاك كنید (و غسل نمایید)، و اگر بیمار یا در سفر بودید، یا یكى از شما از محلّ گودى (محل قضاى حاجت) آمده یا با زنان تماس گرفتید (و آمیزش جنسى كردید) و آبى (براى غسل یا وضو) نیافتید، با خاك پاك تیمّم كنید، پس (قسمتى از) صورت و دستانتان را از آن خاك (كه بر دستانتان مانده) مسح كنید، خداوند نمى خواهد كه شما را در تنگى قرار دهد، بلكه مى خواهد شما را پاك كند و نعمتش را بر شما كامل سازد، شاید شما شكرگزار باشید.»
دیدگاه‌ها
ممنونم ازتون
ممنونم ازتون
خيلي عالي بود متشكرم
خيلي عالي بود متشكرم
باعرض سلام در کدام سوره به
باعرض سلام در کدام سوره به کسانی که نماز نخوانده اند ولی بهشت میروند اشارهشده است
پاسخ :
پاسخ :
با سلام وتشکر .
جواب این سوال در قرآن و روایات معصومین به زیباترین شکل بیان شده است .
در آيه قرآن هست كه از بعضی از اهل جهنم در حالی كه معذب هستند می پرسند: «مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ﴿مدثر/۴۲﴾» چه چيزی شما را در اين جهنم قرار داد؟ یکی از دلایلی که جهنمیان ذکر می کنند این است که «قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ﴿مدثر/۴۳﴾» گويند از نمازگزاران نبوديم.
قال رسول الله :الصلوة عماد دينكم نماز، پايه و ستون دين شما است . (ميزان الحكمه ، ج ۵، ص ۳۷۰) (وسائل ، ج ۳ ، ص ۲۳ ، ح . ۱۳)
پس تصور مطرح شده در سوال با آموزه های وحیانی نمی سازد از این رو در قران خلاف این تصور آمده است .
يعنی شرط قبولی و پذيرش ساير اعمال خیر انسان، قبولی نماز است . به اين معنی كه اگر انسان كارهای خيری انجام بدهد و نماز نخواند و يا نماز بخواند اما نماز نادرست و غير مقبولی كه رد بشود ، ساير كارهای خير اوهم رد می شود .
التبه ناگفته نماند که امید رحمت برای همگان وجود دارد، رحمتی وسعت کل شئ، یعنی اگر خداوند عقوبتی را برای عملی مثل ترک نماز وضع کرد میتواند ببخشد و عقوبت نکند، اما خوف عقوبت انگیزه خوبی برای نماز است.
سلام میخواستم بدونم ایا در
سلام میخواستم بدونم ایا در قران در رابطه با اینکه مثلا نماز صبح دورکعت است
ایه ای اومده یاخیر اگر اومده ایه و سوره رو ذکر کنید
ممنون
پاسخ :
پاسخ :
با سلام وتشکر .
از آنجائی که قرآن کریم کتاب هدایت و برنامه زندگی است، لذا امکان بیان همه جزئیات احکام در آن وجود ندارد و خداوند بیان جزئیات را به رسول مکرم خویش واگذار نموده است. (۱) لذا حکم وجوب اصل نماز در قران آمده؛ ولی کیفیت و تعداد رکعات آن در قران ذکر نشده و در روایات بیان گردیده است. (۲)
پیامبر از طریق اتصال به منبع غیب، از احکام الهی مطلع می‌شدند و مأمور به تبلیغ این احکام بودند. پس از پیامبر طبق نص و تصریح ایشان، ائمه (ع) برای تبیین احکام الهی منصوب شدند، اگر ائمه (ع) حکمی یا کیفیت عملی را بیان میکنند، تنها بیان حکم الهی و نحوه عمل و سیره رسول اکرم (ص) است.
امامان ما نحوه نماز خواندن را آن گونه که پیامبر میخواند به ما آموختند. بدین‌سان ما آن گونه نماز میخوانیم که پیامبر میخواند. شیعیان کیفیت نماز و اصل آن را از پیامبر آموختند و به گونهای عمل میکنند که او عمل کرد. این مسئله نه تنها در نماز، بلکه در بسیاری از احکام دین هم است.
این سیره و روش از طرق روایات متعدد و فراوان به صورت قطعی و یقینی برای ما از پیامبر (ص) و اهل بیت پیامبر(ص) نقل گردیده است که برخی از آن ها بیان می شود؛ اما قبل از بیان روایات ذکر این نکته لازم است که اگر چه در بین روایات سیره و روش نماز خواندن پیامبر (ص) روایات متواتر (طبق معنای اصطلاحی علم حدیث ) نیز وجود دارد؛ لکن برای یقین و اطمینان به یک روایت حتما متواتر بودن آن روایات به همین معنای اصطلاحی خاص لازم نیست؛ بلکه روایات متعدد صحیح و معتبر و ... نیز انسان را به یقین می رساند که معرفی آن ها و تفکیک آن ها مربوط به حوزه علم حدیث شناسی بوده و ذکر آن در این مقام لزومی ندارد. لذا اجمالا به ذکر چند روایت اکتفا می شود :
امام صادق (ع) فرمود: «خداوند متعال پیامبرش حضرت محمد (ص) را به معراج برد. جبرئیل اذان گفت (به همین شکلی که شیعه اذان می‌گوید) و نماز را به پیامبر آموخت، به همین کیفیت و شکلی که شیعه نماز میخواند. در تشهد به او فرمود: بر خودت و بر اهل بیتت درود بفرست. پیامبر گفت: «صلی الله علیّ و علی اهل بیتی». (۳)
در روایت دیگر اسحاق بن عمار از امام موسی بن جعفر (ع) دربارة کیفیت نماز سؤال کرد، حضرت فرمود: اولین باری که پیامبر (ص) نماز خواند، در معراج در برابر عرش الهی بود و به او چگونگی وضو و تکبیر و حمد و رکوع و سجود و ذکرهای نماز آموخته شد. (۴) بنا بر این روش کنونی نماز از سوی پیامبر و بر اساس عمل کرد او و در بیان ائمه بیان شده.
گفتنی است این که چرا نماز صبح دو رکعت است و ظهر و عصر چهار رکعت یا در شبانه روز ۱۷ رکعت نماز واجب است و یا چرا نمازها در تعداد رکعات یک‌جور نیستند و یا چرا حمد و سوره در بعضی از نمازها بلند و در بعضی آهسته خوانده می‌شود و یا چرا قنوت و تشهد در رکعت دوم است و یا در سال یک ماه روزه واجب شده نه بیش تر و نه کمتر، تنها یک پاسخ قطعی دارد و آن این که چون خداوند دستور داده و ماهیت این عبادات تسلیم و تعبد است . اگر چه روایاتی در برخی از این زمینه ها وارد شده، اما نمی‌توان چندان به آن ها استدلال قطعی کرد.
به علاوه در این زمینه اموری به عنوان احتمالات عقلایی هم قابل طرح است مانند آسان تر بودن نماز در وقت صبح و هنگام برخواستن از خواب و کمتر وارد کردن فشارهای کششی بر عضلات و ... لکن روشن است که این احتمالات به هیچ وجه دلیل قطعی محسوب نمی شوند و در خوش بینانه ترین حالات تنها برخی حکمت های جانبی این احکام و دستورات قلمداد می شوند .
پی‌نوشت‌ها:
۱. حشر (۵۹) آیه ۷.
۲. ر،ک: صدوق، علل الشرایع، نشر دار الحجه، بیروت ۱۴۱۶ ق، ج۲، ص ۱۰.
۳. همان، ج۱، ص ۹.
۴. همان.
سلام.از نظر قران ما بايد سه
سلام.از نظر قران ما بايد سه مرتبه نماز بخوانيم يا ۵ مرتبه؟
پاسخ :
پاسخ :
با سلام وتشکر .
در ابتدا لازم است اوقات نماز را بشناسیم.
اوقات نمازهای پنج گانه:
معیار در اوقات نماز، طلوع و غروب خورشید است بر این اساس:
اول وقت نماز صبح، زمانی است که شب به پایان رسیده و سفیدیی که در طرف مشرق در آسمان رو به بالا حرکت می کند کم کم پهن و گسترده شود و آخر وقت نماز صبح موقعی است که آفتاب بیرون می آید. [۱] در این زمان وقت نماز صبح به پایان رسیده و نماز صبح قضاء می شود. [۱]
در مورد نمازهاى ظهر و عصر و نمازهاى مغرب و عشا این است که هر یک از نمازهاى ظهر و عصر و نمازهاى مغرب و عشا، یک وقت خاص دارند و یک وقت مشترک:
وقت خاص نماز ظهر، از آغاز ظهر شرعى ( وقت زوال ) است تا مقدار زمانى که چهار رکعت نماز خوانده مى شود، در این مدت محدود تنها نماز ظهر را مى توان بجاآورد.
وقت خاص نماز عصر، زمانى است که از آن لحظه تا وقت غروب، تنها به اندازه مدت خواندن نماز عصر فرصت باشد.
وقـت مشترک بین دو نماز ظهر و عصر، از انتهاى وقت خاص نماز ظهر،تا ابتداى وقت خاص نماز عصر است. در تمام این وقت مشترک مى توانیم نماز ظهر و عصر را با هم و بدون فاصله بخوانیم.
وقـت خـاص نـماز مغرب، از آغاز مغرب شرعى است تا مقدار زمانى که سه رکعت نمازخوانده شود و در این مدت محدود، تنها نماز مغرب را مى توان ادا نمود .
وقـت خاص نماز عشا، زمانى است که از آن لحظه تا نیمه شب شرعى، تنها به اندازه خواندن نماز عشا فرصت باشد. در این مدت کوتاه، تنها نماز عشا را مى توانیم بجا آوریم .
وقـت مشترک بین دو نماز مغرب و عشا، از انتهاى وقت خاص نماز مغرب تا ابتداى وقت خاص نماز عشا ادامه دارد. در طول این مدت مشترک، مى توانیم نماز مغرب و عشا را با هم و بدون فاصله بـخـوانـیم.
ولى اهل تسنن معتقدند: از اول ظهر شرعى ( وقت زوال )تا آنگاه که سایه هر چیز بـه انـدازه خـود آن چـیـز گـردد به نماز ظهر اختصاص دارد و نباید نماز عصر , در این مدت خوانده شود و از آن پس تا موقع مغرب به نماز عصر اختصاص دارد و نمى توان نماز ظهر را در آن وقت بجا آورداز اول غروب تا هنگام زوال شفق ازمغرب، به نماز مغرب اختصاص دارد و نباید نماز عشا در این مدت خوانده شود و از هـنـگـام زوال شـفق از مغرب تا نیمه شب شرعى،به نماز عشا اختصاص دارد ونمى توان نماز مغرب را در آن وقت بجا آورد .
نتیجه این که: بنابر نظریه شیعه، پس از فرا رسیدن ظهر شرعى، مى توانیم نمازظهر را بخوانیم و بـلافـاصـله به خواندن نماز عصر بپردازیم، یا نماز ظهر را تانزدیک اول وقت خاص نماز عصر، به تـاخیر اندازیم بگونه اى که نماز ظهر را پیش ازفرا رسیدن وقت خاص نماز عصر به پایان رسانیم و سـپـس نـماز عصر را بخوانیم و بدین سان، بین نماز ظهر و عصر، جمع نماییم، گرچه مستحب است نماز ظهر را پس اززوال و نماز عصر را هنگامى که سایه هر چیز به اندازه خود آن گردد، بجا آوریم. هـم چنین مى توانیم به هنگام فرارسیدن مغرب شرعى،نماز مغرب را ادا نماییم وبلافاصله پس از آن، به خواندن نماز عشا بپردازیم و یا نماز مغرب را تا نزدیک وقت خاص نماز عشا به تاخیر اندازیم بـطـورى کـه نـماز مغرب را پیش از فرا رسیدن وقت خاص نماز عشا، به پایان رسانیم و سپس به خواندن نماز عشا مبادرت ورزیم و بدین سان، بین نماز مغرب و عشا جمع کنیم، گرچه مستحب است نماز مغرب را پس از مغرب شرعى و نماز عشا را بعد از زوال شفق از جانب مغرب بجا آوریم. ایـن بود نظریه شیعه،لیکن اهل سنت، جمع بین دو نماز ظهر و عصر و یا دو نمازمغرب و عشا به این نحو را بطور مطلق در همه جا و همه وقت، جایز نمى دانند. بنابراین،محل بحث، عبارت است از جمع میان دو نماز در همه زمان ها و مکان ها، بطورى که هر دو نماز , در وقت یکى از آنها ادا شود.
نقطه اشتراک و افتراق:
الف- جمع بین دو نماز مزدلفه وعرفه [۱] : همه فقها جمع بین این دو نماز را افضل می دانند چه شیعه و چه سنی.
ب- جمع بین دو نماز در سفر: بیشتر فقهاء اهل سنت (جز ابو حنیفه و حسن و نخعی) قائل به جواز جمع بین دو نماز در سفر هستند. [۱] .
ج- جمع بین دو نماز در غیر سفر به خاطر عذر: که مشهور جواز جمع بین مغرب و عشاء را قائل هستند فقط ابوحنیفه جمع را مطلقا جایز ندانسته است مگر در حج در عرفه و مزدلفه.
د- جمع بین دو نماز اختیاراً: علماء امامیه اتفاق نظر دارند که این مسئله جایز است اگر چه جدا خواندن بهتر است خوب در این چهار مسئله در سه مسئله نظر شیعه با اهل سنت موافق است (جز ابوحنیفه که با نظر بقیه فقها در دو مسئله مخالف بود) و در مسئله چهارم اختلاف نظر دارد و جمع را واجب نمی داند.
اما این که این کار ما حجیّت شرعی دارد یا نه، سوالی است که آیات و روایات به آن پاسخ می دهند.
دلائل جواز نماز در اوقات سه گانه:
الف- قرآن:
هرچند قرآن کریم در موارد متعددی [۲] از اصل وجوب نماز بحث کرده وبه جزئیات نپداخته ولی در مورد اوقات نماز می فرماید: نماز را از زوال خورشید (هنگام ظهر) تا نهایت تاریکی شب ( نیمه شب) برپا دار؛ و همچنین قرآن فجر (نماز صبح) را؛ چرا که قرآن فجر، مشهود (فرشتگان شب و روز) است. [۳] بنابراین در قرآن کریم سه وقت برای نماز ذکر شده است نه پنج وقت [۴]
ب- سنت:
۱- در روایتی آمده است که پیامبر اکرم (ص) بین نماز ظهر و عصر جمع کرد. و همینطور بین نماز مغرب و عشاء.از او در این مورد پرسیدند فرمود: اینگونه عمل کردم تا حرج و مشقت بر امتم نباشد [۵] .
۲- همچنین نقل شده است که پیامبر جمع بین ظهر و عصر و مغرب و عشاء کرد. در حالی که نه خوف و نه سفری در کار بود. [۶]
۳- امام صادق علیه السلام میفرماید: هنگامی که خورشید به حد زوال رسید وقت نماز ظهر وعصر فرا میرسد؛ جز آنکه نماز ظهر قبل از نماز عصر انجام میگیرد. آنگاه تو آزادی که آن دو را در هر وقتی خواستی بخوانی تا زمانی که خورشید غروب کند. [۷]
۴- امام باقر علیه السلام میفرماید: آنگاه که خورشید از وسط آسمان رد شد وقت انجام دادن نماز ظهر و عصر فرا میرسد و آنگاه که خورشید غروب کرد هنگام انجام نماز مغرب و عشاء خواهد بود. [۸]
۵- مـسـلم روایت مى کند پـیـامـبر گرامى جمع بین نمازها را در مسافرت خود در غزوه تبوک انجام داد وبین نماز ظهر و عصر و نماز مغرب و عشا جمع نمود . سـعـید بن جبیر مى گوید: از ابن عباس سبب آن را پرسیدم ؟ گفت : پیامبر مى خواست که امت خود را در رنج و سختى نیندازد. [۹]
و البته روایات فراوانی از پیامبر اکرم (ص) و علمای اهل سنت در جواز جمع بین دو نماز حتی در غیر سفر و خطر وارد شده است. [۱۰]
جمع بندی بحث:
مسلما خواندن نماز در پنج نوبت افضل است، ولی برخلاف دیدگاه اهل سنت این مسأله واجب نیست. سبب اختلاف در اوقات نمازها، اختلاف در طریق اخذ احکام است؛ زیرا مطابق روایاتی که از ائمه اهلبیت(ع) رسیده، و همچنین بر طبق اطلاق آیه شریفه «اَقم الصلاة لدلوک الشمس الی غسق اللیل» وقت نماز ظهر و عصر از اول ظهر شرعی تا غروب آفتاب است و در تمام این وقت خواندن نماز ظهر و عصر پشت سر هم یا با فاصله جایز است. ولی برای هر یک از ظهر و عصر یک وقت فضیلت است که خواندن نماز در اوقات فضیلت خودشان مستحب است. وقت فضیلت نماز ظهر از اوّل ظهر است تا وقتی که سایه شاخص بعد از ظهر به اندازه «دو هفتم» خودش اضافه شود و فضیلت عصر هنگامی است که سایه شاخص به اندازه خودش اضافه شود و اگر کسی در اول ظهر نافله ظهر و نماز ظهر را بخواند بهتر است بلافاصله نماز عصر و نافله آن را بخواند.طبق روایات رسول خدا و اهل بیت(ع) مستحب است نمازهای یومیه در پنج وعده خوانده شود ولی با هم خواندن هم جایز است. اختلاف شیعیان با اهل تسنن بر سر جواز این مسأله است؛ یعنی، آنها می گویند ظهر و عصر و مغرب و عشا جایز نیست با هم خوانده شود ولی شیعیان می گویند جایز است، گرچه مستحب در جدا خواندن است.
[۱] اقتباس از سؤال ۵۳۲ (سایت: ۵۸۰).
[۲] قرآن کریم در ۸۲ آیه از مسئله نماز یاد می کند، مثل آیات ۳، ۴۳، ۴۵، ۸۳ بقره و بقره، ۱۱۰، ۱۲۵، ۱۵۳، ۱۷۷، ۲۳۸، ۲۷۷ و سوره های دیگر قرآن.
[۳] أَقِمِ الصلَوةَ لِدُلُوکِ الشمْسِ إِلی غَسقِ الَّیْلِ وَ قُرْءَانَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْءَانَ الْفَجْرِ کانَ مَشهُوداً؛ سوره الاسراء آیه ۷۸ ، اقتباس از سؤال ۲۰۸۳ (سایت: ۲۱۳۴).
[۴] .نک، القرطبی، محمد بن رشد، بدایه المجتهد، ج ۱، ص ۱۷۰، تحت عنوان الفعل الثانی فی الجمع و ص ۱۷۳-۱۷۴، همان ج ۲، ص ۳۷۴ ، دار المعرفة ، بیروت ۱۴۰۳ ه ق؛ صحیح مسلم، ج ۴ ،ص ۳۹ –۴۲، باب حجه النبی (ص)، دار الاحیاء التراث العربی، بیروت؛ الشوکانی، محمد بن علی بن محمد، نیل الاوطار، ج ۳، ص ۲۱۳، دار الکتب العلمیة، بیروت. تفسیر کبیر، ج ۲۱، ص ۲۷.
[۵] «جمع النبیصلی الله علیه و آله و سلم بین الظهر و العصر وبین المغرب و العشاء فقیل له فی ذلک فقال صنعت هذا لئلا تحرج أمتی» شرح زرقانی بر موطأ مالک، ج ۱ ، باب جمع بین دو نماز در حضر و سفر، ص ۲۹۴.
[۶] النووی، ابوزکریا، شرح صحیح مسلم النووی، ج ۵، ص ۲۱۳-۲۱۸، باب الجمع بین الصلوتین فی الحضر، دار القلم، بیروت، ۱۴۰۷ ه ق.
[۷] «إذا زالت الشمس فقد دخل وقت الظهر و العصر جمیعا إلا ان هذه قبل هذه، ثم أنت فی وقت منهما جمیعا حتی تغیب الشمس» وسائل الشیعه:ج۴، أبواب مواقیت، باب ۴، روایت ۴ و ۶. نرم افزار جامع الاحادیث.
[۸] «إذا زالت الشمس دخل الوقتان الظهر و العصر و إذا غابت الشمس دخل الوقتان المغرب والعشاء الآخره» وسائلالشیعة ج ۴ ، ص۱۸۳ باب ۱۷- همان ج : ۴ ص : ۱۲۶ أبواب مواقیت، باب ۴، روایت ۱. نرم افزار جامع الاحادیث.
[۹] ان رسول اللّه - صلى اللّه علیه [ و آله ] و سلم - جمع بین الصلاه فى سفره سافرها فى غزوه تبوک فجمع بین الظهر و العصر , و المغرب و العشاء . قال سعید :فقلت لابن عباس : ما حمله على ذلک ؟ قال : اراد ان لا یحرج امته . الصراط المستقیم، ج : ۳ ، ص : ۲۹۱ چاپ : انتشارات کتابخانه حیدریه، نجف اشرف، نوبت چاپ : اول، سال انتشار : ۱۳۸۴ هجرى
[۱۰] نک، سبحانی، جعفر، الانصاف فی مسائل دام فیها الخلاف علامه جعفر سبحانی، جزء اول (ج اول)، بحث الجمع بین الصلوتین، ص ۲۷۵ -۳۲۲، موسسة الامام الصادق (ع)، چاپ اول، قم، ۱۳۸۱ ه ش.
سپاس فراوان
سپاس فراوان
نظرات