چرا دعایم مستجاب نمی شود؟

اولیاء و بزرگان دین علت عدم استجابت دعاها را به عوامل گوناگونی ربط داده ‏اند. شخصی نزد حضرت علی(ع) از عدم استجابت دعا شكایت كرد و گفت: با این كه خداوند فرمود: "دعا كنی، من اجابت می كنم" چرا ما دعا می كنیم و به اجابت نمی‏رسد؟ امام فرمود: قلب و فكر شما در هشت چیز خیانت كرده به همین جهت دعایتان مستجاب نمی‏شود:
۱- شما خدا را شناخته، اما حق او را ادا نكرده ‏اید. به همین دلیل شناخت شما سودی به حالتان نداشته است.
۲- شما به فرستاده او ایمان آورده ‏اید. سپس با سنتش به مخالفت برخاسته‏ اید. ثمره ایمان شما كجا است؟
۳- كتاب او را خوانده ‏اید، ولی به آن عمل نكرده ‏اید! گفتید شنیدیم و اطاعت كردیم، سپس به مخالفت برخاستید!
۴- شما می گوید از مجازات و كیفر خدا می ترسید، اما همواره كارهایی می كنید كه شما را به آن نزدیك می‏كند.
۵- شما می گویید به پاداش الهی علاقه دارید، امّا همواره كاری انجام می دهید كه شما را از آن دور می كند.
۶- نعمت خدا را می خورید و حق شكر او را ادا نمی‏كنید.
۷- به شما دستور داده دشمن شیطان باشید (اما طرح دوستی با او می ریزید). ادعای دشمنی با شیطان را دارید، امّا عملاً با او مخالفت نمی‏كنید.
۸- عیوب مردم را نصب العین خود ساخته و عیوب خود را پشت سر افكنده ‏اید... با این حال چگونه انتظار دارید دعایتان به اجابت برسد، در حالی كه خودتان درهای آن را بسته‏ اید؟! تقوا پیشه كنید. اعمال خویش را اصلاح نمایید. امر به معروف و نهی از منكر كنید تا دعای شما به اجابت برسد.[۱]
این حدیث می گوید كه: وعده خداوند به اجابت دعا یك وعده مشروط است، نه مطلق؛ مشروط به آن كه به وعده ‏ها و پیمان‏های خود عمل كنید، در حالی كه شما از هشت طریق پیمان شكنی كرده‏اید. اگر به این پیمان شكنی ‏ها پایان دهید دعایتان به استجابت می رسد. بنابراین عمل به دستورهای مذكور، از شرایط استجابت دعا است.

[۱]. سفینة البحار، ج ۱، ص ۴۴۹ و ۴۴۸.