آیا روایت گریه حضرت ابراهیم (ع) بر امام حسین (ع) صحیح است؟

« امام رضا علیه السلام فرموده اند: وقتى كه خداوند به ابراهیم علیه السلام دستور داد به جاى فرزندش اسماعیل، قوچى را قربانى كند ولى ابراهیم علیه السلام تقاضا كرد كه خداوند اجازه بدهد كه او با دست خود فرزندش را ذبح كند تا به قلب او همان الم وارد شود كه به قلب پدرى وارد مى ‏شود كه عزیزترین فرزندش را ذبح مى ‏كند. تا در نتیجه درجه اهل ثواب نسبت به مصیبتها بالاتر برود. خداوند به ابراهیم علیه السلام وحى كرد: آن پدر در نزد تو عزیزتر است یا خودت را بیشتر دوست مى‏ دارى؟ ابراهیم علیه السلام عرض كرد: او را من بیشتر از خودم دوست مى ‏دارم.

سپس خداوند فرمود: فرزند او را بیشتر دوست مى ‏دارى یا فرزند خودت را.

ابراهیم علیه السلام فرمود: فرزند او را. خداوند فرمود: ذبح اسماعیل با دست خودت بیشتر غم و رنج دارد یا كشته شدن فرزند آن پدر به دست دشمنان. ابراهیم علیه السلام فرمود: كشته شدن فرزند آن پدر به دست دشمنان مرا بیشتر اندوهناك مى ‏كند. لذا خداوند به ابراهیم علیه السلام وحى كرد كه: اى ابراهیم، عده ‏اى گمان مى ‏كنند از امت محمد هستند و در آینده حسین فرزند محمد را خواهند كشت مانند كشتن گوسفند قربانى و به او و اهل بیتش ظلم و ستم خواهد كرد. آن طایفه با انجام این كار مستوجب خشم من خواهند شد. ابراهیم علیه السلام از شنیدن این واقعه گریه كرد.
پس خداوند به ابراهیم وحى فرمود: اى ابراهیم، تو این جزع خود را كه اگر فرزندت را ذبح مى‏ نمودى تبدیل به جزع براى قتل حسین مى‏ نمودى، لذا من براى تو بالاترین درجه ثواب را در برابر صبر در مصیبتها لازم كردم.»[۱]

روایاتی شبیه این نوع روایات در کتب اهل سنت نیز وجود دارد. که چند مورد آن را تقدیم می کنم:
با روم می جنگیدیم پس به یکی از کلیساهای ایشان وارد شدیم .پس در آن سنگی بود که روی آن نوشته شده بود : آیا امتی که حسین را می کشند شفاعت جد او را در روز قیامت امید دارند؟ از آنها پرسیدیم که این بنا چه زمانی ایجاد شده است. گفتند ۳۰۰ سال قبل از بعثت.[۲]
به ما خبر داده شد که صخره ای در بیت المقدس سیصد سال قبل ازبعثت رسول خدا پیدا شده است که بر روی آ ن با زبان سریانی نوشته شده بوده است : آبا امتی که حسین را می کشند شفاعت جد او را در روز قیامت امید دارند؟[۳]

که شبیه این دو روایت در منابع دیگر اهل سنت نیز آمده است. از جمله تهذیب الكمال ج۶، ص۴۴۲؛ بغیة الطلب فی تاریخ حلب ج۶، ص۲۶۵۳ ؛ صبح الأعشى فی صناعة الإنشا ج۱۳، ص۲۳۴؛ الخصائص الكبرى، سیوطی ج۱، ص۶۳.

و در روایتی دیگر مضمون همین روایت با اضافه ای نقل شده است که این نوشته به حضرت ابراهیم مرتبط بوده است:

« انس روایت می کند كه شخصی از اهل نجران گودالی می کند پس در آن لوحی از طلا پیدا کرد که در آن نوشته بود آیا امتی که .... ونوشته بود ابراهیم خلیل الله.
 پس این لوح را به نزد رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم آوردند . پس آن را خواند و گریه نمود .سپس فرمود هرکس که من را اذیت کند و خانواده ام را شفاعت من به وی نخواهد رسید.»[۴]

گریه بر امام حسین (ع) همچنین در منابع دیگر اهل سنت به بیانات مختلف آمده است. از جمله در :
۱- مستدرک علی الصحیحین ج۳ ص ۱۷۶- ج ۴ ص ۴۶۴
۲- کنز العمال ج ۱۲ ص ۱۲۳
۳- مقتل خوارزمی ج ۱ ص ۸۸ و ۱۵۹ و۱۶۲ و۱۶۷
۴- ذخایر العقبی ص۱۱۹
۵- مجمع الزوائد ج ۹ ص ۱۸۸و۱۸۹
۶- مسند احمد ج ۳ ص۲۶۵
۷- جامع الصحیحین ترمذی ج ۱۳ ص ۱۹۳
۸- اعلام النبوة ماوردی ص۸۳
۹- الصواعق المحرقة ابن حجر ص۱۹۲ و۱۹۳
۱۰- المصنف ابن ابی شیبه ج ۲ ص ۶۹۷- ج ۸ص ۶۳۲
۱۱- صحیح ابن ماجة ج ۲ ص ۵۱۸
۱۲- مقتل ابن جوزی ج ۱ ص ۱۶۴
۱۳- مسند امام حنبل ج ۱ ص ۸۵
۱۴- سیر اعلام النبلاء ذهبی ج۳ ص ۲۸۸.

[۱]. الجواهر السنیة-كلیات حدیث قدسى، ص: ۴۹۷ و عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج‏۱، ص: ۲۱۱.
[۲]. المعجم الكبیر الطبرانی ج۳/ص۱۲۴.
[۳]. التبصرة ابن جوزی ج۲/ص۱۷.
[۴]. تنزیه الشریعة علی بن محمد بن علی بن عراق الکنانی ج۱/ص۴۰۹.