حکومت اسلامی و ولایت فقیه

آیا رهبر در نظام اسلامی، ولایت دینی دارد یا زعیم سیاسی است؟

نظام اسلامی

شهر سوال ـ قبل از هر چیز باید دقت کرد که چرا سیاست را از دین جدا بدانیم که زعامت سیاسی غیر از ولایت دینی بشود؟ در واقع مشکل بزرگ این ابهام، سکولاریسم نهفته در بطن آن است که به هیچ وجه با اسلام هم خوانی ندارد.

چرا رهبر با فقیه و فیلسوف و مدیر و اقتصاددان و هنرمند و دانشجو جلسه می گزارد و برای همه سخن دارد؟

شهر سوال ـ فهم معنای رهبری، جواب این سوال را تبیین می کند. چون اگر جامعه دارای اجزاء و ابعاد مختلف است، رهبری باید شامل همه آنها بشود و همه را همگام در یک مسیر راهنمایی کند. تا حقیقت جامعه، جدایی از تفرق ها و رسیدن به وحدت باشد. و با این توجه، اگر رهبر از گروه و جماعتی غافل باشد، راه خطا رفته و مصالح جامعه را آسیب رسانده است.

آیا می توانیم از ولی فقیه انتقاد کنیم؟

ولی فقیه

شهر سوال ـ انتقاد به معنای بیان نقایص و کاستی ها می باشد. و با تخریب، سیاه نمایی، تمرد و ... فرق دارد. تمرّد از دستورات حکومتی ولی فقیه غیر قابل پذیرش است، چون این دستورات، قانونی است که با تکیه بر آن می توان نظم و نظام جامعه را حفظ نمود. و از بین بردن نظم و نظام جامعه از سوی هیچ عاقلی مورد تائید نیست. همچنین تخریب جایگاه رهبر جامعه و سیاه نمایی علیه او، به تضعیف نظام منجر می شود، در نتیجه آن نیز پذیرفتنی نیست. لذا در گام اول، باید مطالب غیر منطقی که به اسم انتقاد عرضه می شوند، را بشناسیم و حکم آن ها را از حکم انتقاد متمایز کنیم.

آیا ولی فقیه می تواند درباره مال و جان و ناموس ما تصمیمی بگیرد؟

ولی فقیه

شهر سوال ـ پس تصمیم گیری نسبت به مال و جان فرد، وقتی به دست ولی فقیه است، که بحث از مصالح جامعه و حکومت باشد. مثلا جنگ پیش آمده و لازم است که عده ای برای دفاع از کشور اقدام کنند، در اینجا تبعیت از دستور ولی فقیه بر همه لازم است و ولی فقیه می تواند ما را به جنگ بفرستد، اگر چه این تصمیم به جان ما مرتبط است. یا به عنوان مثال، کسی اموالش را صرف خریداری یک کالا نموده و آن را احتکار کرده و در جامعه اخلال ایجاد کرده است، در اینجا ولی فقیه می تواند، اموالی که او احتکار کرده، را ضبط نموده و بدون نیاز به اجازه او، در اختیار جامعه قرار دهد. (البته این گونه کارها می تواند با مکانیزم هایی که ولی فقیه تعیین کرده انجام شود نه اینکه لزوما مستقیم وارد عمل شود)

اگر مقبولیت حکومت در اسلام لازم است، وقتی مردم حکومت اسلامی را نخواهند، چه می شود؟

شهر سوال ـ حضرت علی (ع) تنها کسی بود که خلافت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) برای او مشروع بود. اما ایشان بعد از رسول خدا (ص) ۲۵ سال خانه نشین بودند. و بعد از گذشت این مدت ، (که سر مردم به سنگ خورده و ثمره جهالت خود را چشیدند ) با اقبال و فشار مردمی، حکومت را پذیرفتند. از اینجا درس گرفته ایم که بدون اقبال مردمی، مردان خدا حکومت تشکیل نمی دهند.

آیا آخوند خراسانی با حکومت اسلامی مخالف بودند؟

شهر سوال ـ آخوند خراسانی در مقطع زمانی انقلاب مشروطه زندگی می کردند. و نتایج سوء مشروطه و منحرف شدن آن از مسیر ابتدایی، سبب شد که عده ای از علما به مخالفت با آن بپردازند. اما مخالفت علما را باید صحیح درک کرد. امروز همه می دانیم که شیخ فضل الله نوری، خواستار مشروعه بودن مشروطه بود، اما ایشان را به دلیل مخالفت با مشروطه اعدام کردند. در حالی که ایشان با اصل مشروطه مخالف نبودند. پس بهتر است با مراجعه به اصل کلمات آخوند خراسانی، موضع اصلی ایشان را درک کنیم.

چرا رهبر انقلاب درباره مسائل کوی دانشگاه و محکوم کردن چند دانشجو توسط قوه قضائیه وارد صحنه نشدند؟

دانشجو

شهر سوال ـ طبیعت تقسیم وظایف و کارها در جامعه، اقتضاء می کند که رهبر در تمام مسائل جزئی(به معنای خاص و نه به معنای غیر مهم) و موردی وارد نشوند. بلکه تنها خطوط کلان و مواضع اصولی را بیان کنند.

آیا ولی فقیه یک مقام تشریفاتی دارند؟

شهر سوال ـ گذشته از این نگاهی به اختیارات و وظایف رهبری طبق قانون اساسی نشان دهنده جایگاه اوست که به هیچ عنوان با تشریفاتی بودن سازگاری ندارد. چون مقام تشریفاتی، اصولا در کاری منشا اثر نیست. در حالی که در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، جایگاهی بسیار عالی برای ولی فقیه در نظر گرفته شده است.

نظریه آیت الله خویی در بحث ولایت فقیه چه بود؟

ولایت مطلقه فقیه

شهر سوال ـ اصل ولایت فقیه: که هیچ کدام از مراجع شیعه در آن تردیدی ندارند و همه آن را لازم می دانند، از جمله آیت الله خویی. و مبانی تشیع اجازه انکار چنین چیزی را نمی دهد. و مخالفت با اصل نظریه ولایت فقیه ، قطعا به نفی مبانی تشیع منجر می شود.

منظور از ولایت مطلقه فقیه چیست؟

ولایت مطلقه فقیه

شهر سوال ـ «اصل این است كه فقیه دارای شرایط حاكمیت ـ در عصر غیبت ـ همان اختیارات وسیع معصوم را داشته باشد، مگر آن كه دلیل خاصی داشته باشیم كه فلان امر از اختصاصات معصوم است.»[۱]