اختیار انسان محدود نیست، انسان هرگونه که بخواهد رفتار نماید به لحاظ تکوین آزاد است، چه این که انسان با عمل خود آینده و آخرت خود را به لحاظ بهشتی یا جهنمی بودن بر می گزیند. و چون انسان اختیار دارد، وجود عقوبت و جهنم لازم و ضروری است. یعنی مجازات و پاداش بر عمل اختیاری معنا دارد، نه برای عمل جبری. انسانی که اختیار نداشته باشد، مسئول اعمال خود نیست و جزا و پاداش معنا ندارد.
کلام و عقاید
چه دلایلی بر نیابت فقها و مراجع تقلید از امام زمان عج وجود دارد؟
با توجه به روایاتی که از ائمه معصومین وارد شده، فقها و مراجع عظام که پاک و با تقوا هستند، نیابت از حضرات معصومین و در زمان غیبت نیابت از امام عصر(ع) دارند.
آیا گذشت زمان در عالم برزخ برای کسانی که زودتر یا دیرتر از دنیا می روند، متفاوت است؟
زمان به مفهومی که در دنیا تصور و تحقق دارد، در عالم برزخ وجود ندارد، زیرا زمان مقدار حرکت است و حرکت از شئون ماده می‌باشد، حال آن که عالم برزخ، عالم غیر مادی و مجرد از ماده است و موجودات آن در عین اینکه حقایق و موجودات مقداری هستند، حقایق ثابت و غیر متغیرند.
حقیقت روح چیست؟ آیا احضار ارواح و دیدن روح گذشتگان ممکن است؟
اگر منظور دیدن با چشم مادی باشد، این ادعا بی معنی است، چون روح ازمجردات است و قابل رؤیت حسی نیست. اگر منظور نوعی ادراک از ویژگی های روحی افراد باشد که این امر برای هرکسی به شدت وضعف ممکن است؛ در هر حال باید دانست دقیقا مراد این افراد چیست.
حقیقت فشار و عذاب قبر چیست؟ آیا مرده ای که دفن نمی شود هم فشار قبر دارد؟
توجّه به مسئله خواب بسیاری از حقایق را در این زمینه برای ما روشن می‌كند. گاهی دو نفر را می‌بینیم كه كنار هم خوابیده‌اند، یكی خواب‌های ترسناك می‌بیند كه مار و یا درنده‌ای به او حمله می‌كند و او در خواب فریاد می‌كشد و با تمام وجودش درد و رنج احساس می‌كند؛ و دیگری در خواب بسیار شادمان است، خواب‌های خوش می‌بیند و از خوابش لذّت می‌برد.
اگر اراده انسان بر خیر یا شر به واسطه فرمان روح است، پس چرا جسم او عذاب می شود؟
انسان موجود مرکب از دو پدیده است که یکی مجرد و دیگر مادی است. ترکیب آن دو بدین معنا است که ترکیب روح و بدن یک ترکیب اتحادى است. روح و بدن یک وجود موجود هستند. بر اثر این ترکیب است که حقیقتى به نام انسان شکل مى گیرد. روح بى بدن نمى تواند به هستى خود ادامه دهد و بدن هم بى روح نمى تواند موجودیت خود را حفظ کند.
نعمت های بهشتی و عذاب های جهنمی بر چه اساسی شامل حال افراد می شود؟
از آیات و روایات اسلامی بر می آید که انسان ها بر سه دسته اند: ۱- عده ای از انسان ها از اولیا و مقربان الهی هستند که از ابتدا وارد بالاترین مراتب بهشت می شوند. ۲- عده ای اهل کفر و عناد هستند که از ابتدا وارد دوزخ شده و در آن جاودانه خواهند بود. ۳- گروه سوم که بیشتر انسان ها در این قسمت قرار دارند به نام متوسطین شناخته می شوند. اینان کسانی هستند که هم دارای عمل خیر و شایسته اند و هم گناهان و معاصی ازآنان سر زده است. این گروه از انسان ها، پس از تحمل عذاب و سختی، یا با شفاعت اولیای الهی، عاقبت اهل بهشت خواهند بود و در آن جاودانه اند.
آیا زشت و زیبا بودن انسان ها با عدالت خداوند در تضاد نیست؟
نباید تصور کرد که خداوند یکى را که ممکن بود زیبا باشد، زشت قرار داد و دیگرى را که ممکن بود زشت باشد، زیبا قرار داد و با قید قرعه و یا اراده تبعیض آمیز هر یک از آنها را انتخاب کرد، بلکه هر جزء از اجزاى جهان تنها همین جور که هست، امکان وجود داشته و خدا همان آفرینش را به آن داده است.
آیا شر و بدی که به انسان می رسد به خواست خداست؟
خداوند کریم، جواد، بخشنده، رؤوف و رحیم است و برای بندگان جز خیر و خوبی و امور شادی بخش و پسندیده (حسنه) نمی خواهد و اگر به بندگان شر و بدی و امور ناخوشایند و ناراحت کننده (سیئه) می رسد، نتیجه گناهان و اعمال و اقدامات بد خودشان است. همان که در آیات فراوانی بیان کرده است.
خداوند متعال چه اسبابی برای هدایت بشر فراهم کرده است؟
خداوند متعال همه بندگان خود را دوست دارد و مقدمات و وسائل هدایت را برای آنان فراهم کرده و به آنان اختیار داده است تا با اختیار خود هر راهی را که می خواهند برگزینند.
