شهر سوال ـ طفل از پزشک فرار می کند و باید او را با ترفندهای مختلف به نزد پزشک برد، اما همین طفل زمانی که رشد کرده و عقلش کامل می شود، خود، با رغبت به پزشک مراجعه می کند و او که زمانی از یک آمپول فرار می کرد، حال برای جراحی نوبت می گیرد و برای این کار هزینه های سنگین می پردازد و در آخر امر نیز مدیون پزشک خویش و متشکر از اوست. دلیل تفاوت رفتار در دو صحنه فوق، شناخت انسان است که یکی، تنها ثانیه های پیش رو را می بیند و دیگری نگاهی وسیع تر یافته و دور دست ها را می بیند.
اخلاق و عرفان
دعاهای قرآنی صرفا برای برقراری رابطه معنوی و درخواست مغفرت است، چرا ما در دعا تغییر عالم مادی را می خواهیم؟
شهر سوال ـ چنین استدلالی علاوه بر اینکه هیچ وجاهت منطقی ندارد (اثبات شی نفی ماعداء نمی کند) با فرهنگ قرآنی نیز بسیار فاصله دارد. در ذیل بخشی از دعاهایی که در قرآن آمده اما برای طلب مغفرت نیست، بلکه برای طلب تغییر در عالم مادی است را بیان می کنیم:
آیا با توکل، خدا وکالت از جانب هر کسی را قبول می کند؟
شهر سوال ـ اگر این گونه برداشت از توکل سوال را به وجود آورده، باید بگوییم که معنای توکل به خدای متعال، با این برداشت، بسیار متفاوت است. در توکل به خدای متعال، انسان هرگز از اقدام باز نمی نشیند، بلکه اقدامات و تلاش خود را انجام می دهد و از وسیله ها بهره می جوید. اما همیشه متوجه مالک اصلی و سبب حقیقی و سبب ساز نیز هست. برای همین محاسبات خود را به گونه ای انجام می دهد که اگر هیچ امکاناتی نداشت، ناامید نمی شود و دست از تلاش نمی کشد. کما اینکه با توکل اگر تمام امکانات نیز در کنار او باشد، دچار غرور نمی شود.
راه های کسب حضور قلب در نماز چیست؟
شهر سوال ـ حضور قلب در نماز مساله ای بسیار مهم است. پیامبر (ص) می فرمایند: هیچ كس از شما با بى حوصلگى و بىمیلى به نماز نایستد؛ بندهاى كه در برابر خدا مى ایستد باید از آشفتگى فكرى خود بكاهد، زیرا از نماز همان مقدارى كه حضور قلب داشته نصیب اوست. یاد خدا را در هیچ جا و هیچ حالى فرو مگذارید. كسى از شما در حال نماز رو به دیگر سوى ننماید؛ زیرا چون بنده در نماز رو بگرداند خداوند فرماید: «اى بنده روى به من بدار كه بهتر است براى تو از آن كه به سمت دیگر روى كردى».
توهین چیست؟
شهر سوال ـ به همین خاطر اگر شما به یک بچه الاغ، کره الاغ بگویید، توهینی نکرده اید، در حالی که نسبت دادن این تعبیر به یک انسان توهین محسوب می شود.
گناهی که پشیمانی بیاورد بهتر از عبادتی است که غرور بیاورد؟
امام صادق (ع) فرمود: راستى خدا مى داند كه گناه براى مؤمن بهتر است از عُجب و خودبینى، و اگر چنین نبود هرگز شخص مؤمن به گنهكارى گرفتار نمى شد.
برای درمان عجب و خودپسندی، باید به اصلاح دیدگاه و فهم بهتر واقعیات پرداخت. نه اینکه به دامان گناه پناه برد.
خصوصیات افرادی که اسم اعظم دارند چیست؟
شهر سوال ـ اسم اعظم در اختیار بندگان خاص خدای متعال قرار دارد. امام صادق علیه السلام میفرمایند: بعیسى بن مریم دو حرف داده شد كه با آنها كار میكرد و بموسى چهار حرف و بابراهیم هشت حرف و بنوح پانزده حرف و به آدم بیست و پنج حرف داده شد و خداى تعالى تمام این حروف را براى محمد صلّى اللَّه علیه و آله جمع فرمود، همانا اسم اعظم خدا هفتاد و سه حرفست و هفتاد و دو حرف آن بمحمد (ص) داده شد و یك حرف از او پنهان شد.[۱]
علت ضعف ایمان چیست؟
شهر سوال ـ «ایمان عبارت شد از علم به چیزى و التزام به مقتضاى آن، به طورى كه آثار آن علم در عمل هویدا شود، و نیز از آنجایى كه علم و التزام هر دو از امورى است كه شدت و ضعف و زیادت و نقصان مىپذیرد، ایمان هم كه از آن دو تالیف شده قابل زیادت و نقصان و شدت و ضعف است.»[۱]
موارد جواز غیبت کدامند و چگونه می توان از غیبت توبه کرد؟
شهر سوال ـ غیبت برای حفظ حرمت مومن حرام شده، به همین دلیل جایی که مصلحت بزرگ تری وجود داشته باشد یا شخصی حرمت خود را از بین ببرد، غیبت حرام نخواهد بود که به طور واضح تر می توان موارد ذیل را برشمرد:
برای کسب فضایل اخلاقی چه راهی وجود دارد؟
شهر سوال ـ محاسبه، آن است که در پایان هر روز بنشیند و حساب کند چقدر به عهد خود وفا کرده است. اگر دید کاملاًموفق بوده و انحراف و کوتاهى نداشته است، از این بابت خدا را شکر کند. در غیر این صورت غصه بخورد وناراحت شود و از خداوند عذر خواهى کند، چون خداوندِ بزرگ به همهء کارها و اعمالى که به صورت آشکار وپنهانى انجام مى گیرد، آگاهى دارد. فکر نکند اگر گاهى بر خلاف شرط و عهد خود عمل کند، خداوند اطلاع ندارد.
