انسان شناسی

چرا علیرغم علم به مرگ و عالم دیگر، این چنین به دنیا دلبسته ایم؟

شهر سوال ـ دانستن مراتبی دارد شخص ممکن است در عین اذعان به یک قضیه، طرف مقابل آن را هم محتمل بداند. به عنوان کسی تصور می کند که دوستش در فلان مورد به او دروغ نگفته است، اما چند در صد نیز برای دروغ بودن سخن او، احتمال می دهد. پس علم ممکن است به صورت یقینی و صد در صد درنیامده باشد.

به کار گیری نمادهای مادی در دین الهی و برای پرستش خدای غیر مادی چه جایگاهی دارد؟

کعبه

شهر سوال ـ وجود دو ساحت مختلف مادی و معنوی در وجود هر کس، اگر چه ممکن است در گام های اول مورد اذعان بسیاری از مردم قرار گیرد، اما غالبا درک عمیقی از آن به وجود نمی آید. و شاهد انواع و اقسام انحرافات در این مساله هستیم. عده ای علیرغم اذعان به وجود روح و بخش غیر مادی وجودشان، از تامین نیازهای این قسمت وجودی غافل می شوند و غرق در دنیای مادی می گردند و عده دیگری چنان بین روح و جسم خود تفکیک می بینند، که گویی این دو، برای دو موجود مختلف هستند.

طبق نظر قرآن بعد از هر سختی آسانی است، پس چرا ما این امر را نمی بینیم؟

شهر سوال ـ در توضیح مراد این آیه باید دقت کنیم که شاید اصلا منظور به دنبال آمدن آسانی از سختی نباشد. بلکه همراهی این دو باشد. به گونه ای که هر سختی یا همراه آسانی هایی است یا آنکه از جهت دیگر خود آن آسان است.

چرا خدا بلاهایی به سر ما می آورد که به کفر گفتن می افتیم؟

شهر سوال ـ و کسانی که به عوالم غیب ایمان دارند، نوع نگاهشان به دنیا گونه ای نیست که ناهمواری های دنیا، کمرشان را بشکند و در مقابل آن تاب و توان خویش را از دست بدهند. بلکه انسان با نگاه به عالم حقیقی که پس از مرگ رخ می نمایاند، تمام سختی های دنیا برایش پذیرفتنی و چه بسا شیرین می شود. مانند ورزشکاری که سخت زحمت می کشد، اما امیدش به کسب جایزه، رنج را برایش هموار می کند.

چرا خدا انسان های بد را خلق کرد، با اینکه می دانست جهنمی خواهند شد؟

شهر سوال ـ امیر المؤمنین علیه السّلام می فرمایند: خداوند عزّ و جلّ در فرشتگان عقل را بدون شهوت و در چهار پایان شهوت را بدون عقل و در فرزندان آدم هر دو را قرار داد، حال كسى كه عقلش بر شهوتش غالب گردد به یقین از فرشتگان بهتر بوده و آن كه شهوتش بر عقلش غالب شود حتما از چهار پایان بدتر مى ‏باشد.

آیا قبل حضرت آدم انسان های دیگری بودند؟ آیا تمدن داشتند؟

شهر سوال ـ بنابراین از منظر دینی مسلم است که قبل از حضرت آدم (ع) انسان های دیگری بر روی کره زمین زندگی می کرده اند. اما درباره جزئیات زندگی آنها، باید دقت کنیم که این مسائل، یکی از مصادیق غیب است و ما به آن دسترسی نداریم. و نمی توانیم همه جزئیات را کشف کنیم. و باید به همان مقداری که در روایات بیان شده است، بسنده کنیم. یکی از مصادیقی که در روایات راجع به آن صحبت شده است، نسناسان است. که قبل از خلقت حضرت آدم (ع) نسل آن ها نابود می شود.

اگر از منظر اسلام انسان ها برابر هستند، چرا تبعیض های بسیاری در احکام وجود دارد؟

برابر

شهر سوال ـ یکی از عوامل تفاوت ها و در نتیجه آن تغییر احکام حقوقی عملکرد خود افراد است. دقت در آیه ذکر شده نشان می دهد که تساوی انسان ها حکم ابتدایی است و همانطور که از ادامه آیه روشن می شود، انسان می تواند با اعمال خود، جایگاهش را مشخص کند. یک انسان ممکن است با اعمال و رویه نادرست به پست ترین موجودات تبدیل شود

آیا قانون های جبری، با کرامت انسان و مختار بودن او منافات ندارد؟

شهر سوال ـ در اسلام بحث نیت، بحثی پررنگ و اساسی است به گونه ای که دو عمل با شکل و ظاهر یکسان، می تواند دو نتیجه کاملا متضاد به ارمغان آورد. به عنوان نمونه دو نفر نماز می خوانند، یکی با نماز به خدای متعال نزدیک می شود و دیگری مرتکب گناه می شود. چون اولی قصد تقرب به خدای متعال را داشته و دومی نماز را به انگیزه ریا خوانده است. بنابراین از منظر اسلامی نباید در صدد این باشیم که تمام ابعاد زندگی بشر را با قوانین الزامی، دارای شکل و ظاهر یکسان کنیم. بلکه باید رشد و ارتقای خود افراد در نظر گرفته شود و سیستم های تعلیمی و تربیتی جامعه به گونه ای سامان داده شوند که افراد با اختیار و انتخاب خود، به دنبال انجام افعال پسندیده بروند.

چرا بعد از اعتقاد به خدا، مشکلات مادی برطرف نشده است؟

اعتقاد به خدا

شهر سوال ـ و غیب نیز ابعاد مختلفی دارد. از زندگی پس از مرگ که اکنون جزئیات و چگونگی آن را نمی دانیم تا حضور فرشتگان و شیاطین در زندگی روزمره ما! و طبیعتا غیب چیزی نیست که بتوانیم آن را با حواس ظاهری خود بیابیم. در نتیجه فرقی بین مومن و کافر در عالم غیب (غیب اکنون و غیب آینده) وجود دارد که برایمان قابل مشاهده نیست. مگر اینکه حجاب های دنیای مادی کنار برود و وارد عالم دیگر شویم. بنابراین باید در نظر داشت که ندیدن فرق؛ دلیل بر نبودن آن نیست.

صحنه هایی که احساس می کنیم در گذشته دیده ایم، ناشی از چیست؟

شهر سوال ـ این تمایلات می تواند به نظریاتی چون تناسخ گره بخورد. همان گونه که بعضی از مسلمانان کم اطلاع آن را به عالم ذر گره می زنند! در حالی که چنین تجربه ای هرگز نمی تواند استدلالی برای تناسخ یا عالم ذر باشد.