شهر سوال ـ یک بخش برجسته و اساسی اسلام، مکارم اخلاقی است. به گونه ای که همین بخش به عنوان فلسفه بعثت نبی اکرم (ص) شمرده شده است.[۱] اما ظاهرا مفاهیم اخلاقی از منظر سوال کننده اصلا وجاهتی ندارد که بخواهد در مقایسه دو دین (دین الهی یکی بیش نیست. اما وقتی دین دست ساز مد نظر است، دین بسیار می شود) آنها را مد نظر قرار دهد.
دین و فرقه شناسی
آیا قرآن از مسیحیان و یهودیان می خواهند که اسلام آورند یا به دین خویش عمل کنند؟
شهر سوال ـ پس از یک زاویه نگاه ادیان با یکدیگر فرقی ندارند. و از زاویه نگاه دیگری، فرق بین آنها غیر قابل انکار است. و رمز مساله در اینجاست که از منظر قرآنی سخن انبیاء پیشین، توسط کسانی که ادعای پیروی از آنها را دارند، دستخوش تغییراتی شده است. به عبارتی باید بین دو مساله تفکیک کنیم. ۱- انبیاء و آنچه آنان گفته اند. ۲- پیروان ادعایی انبیاء و آنچه به انبیاء نسبت می دهند.
قرآن امر کرده در دعا غیر خدا را نخوانیم، چرا ما غیر خدا را می خوانیم؟
شهر سوال ـ «لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحیماً[نساء/۶۴] اگر این مخالفان، هنگامى كه به خود ستم مى كردند (و فرمانهاى خدا را زیر پا مى گذاردند)، به نزد تو مى آمدند و از خدا طلب آمرزش مى كردند و پیامبر هم براى آنها استغفار مى كرد خدا را توبه پذیر و مهربان مى یافتند.»
بداء چیست؟ آیا ممکن است که خدا پشیمان شود؟
شهر سوال ـ بنابراین رخ دادن تغییر در دستورات الهی، یا مقدرات او مطلبی قطعی و روشن است که قرآن به صراحت آن را بیان کرده است. اما این تغییرها به دلیل پشیمانی نیست و بیان این گونه سخنان از مقایسه خالق با خودمان است. که چون تغییرهای ما در بسیاری از موارد ناشی از اشتباه و پشیمانی است، تصور می کنیم که تغییرهای الهی نیز چنین است. در حالی که مومنین باید خدا را از این گونه تشبیه ها منزه بدارند و او را آن گونه که لایق است، تسبیح گویند.
چرا از نظر اسلام مقام سادات بیش از دیگران است؟
شهر سوال ـ حتی در جایی که شرف ائمه یاد می شود، اهل بیت (علیهم السلام) علت آن را ذکر می کنند تا مردم بدانند که سبب اصلی شرف چیست: مردى بحضرت رضا (ع) عرض كرد بخدا قسم كه در روى زمین از جهت پدر احدى با شرف تر از تو نیست آن بزرگوار فرمود تقوى پدران مرا مشرف ساخت و اطاعت خدا ایشان را بهره مند گردانید.[۳]
ما که زردتشتی و یگانه پرست بوده ایم، چرا باید دنبال اعراب برویم؟
شهر سوال ـ قطعا کنار هم قرار دادن این دو معیار، انسان را در مقاطع بسیاری دچار تضاد می کند، چون قوم ایرانی همیشه مسیر حق را طی نکرده اند. مثل طبقه بندی جامعه و محروم کردن عده بسیاری از تحصیل که قابل انکار نیست. و در موارد باطل بودن شیوه اجدادمان ، دو گانگی معیارها، با بی معیار بودن فرقی ندارد. در حالی که ما از لزوم معیار سخن گفته ایم.
اگر شیوه خلفا صحیح نبود، چرا حضرت علی (ع) در زمان خلافت اصلاحی صورت نداد؟
شهر سوال ـ و نیز اگر من از خمس سهم بستگان رسول خدا را می دادم که خداوند در مورد آن فرموده است که "اگر به خدا و آنچه بر بنده مان نازل کرده ایم ایمان آورده بودید در روز جدایی ( حق از باطل)، روزی که دو لشکر با یکدیگر ملاقات کردند ( و حق در مقابل باطل قرار گرفت در آن روز بعد از گرفتن غنایم خمس را پرداخت کنید).
چرا هر جا اسلام وارد شده، فقر و بدبختی و بیچارگی نیز به وجود آمده است؟
شهر سوال ـ این تصور با واقعیات تاریخی به هیچ وجه سازگاری ندارد. اسلام در ۱۴ قرن پیش در شبه جزیره عربستان، متولد شد، مکانی که تبعیدگاه ایران و روم بود و علیرغم تمایل شدید این دو امپراطوری برای کشور گشایی، هیچ کدام کاری به عربستان نداشتند. چون برای آن ارزشی قائل نبودند. در حالی که طی مدت کوتاهی بعد از اسلام، یک نظام منسجم حکومتی این شبه جزیره را در برگرفت و دو امپراطوری ایران و روم را نیز به تدریج در مقابل خود خاضع کرد!
اگر شیعه راست می گوید، چرا قرآن نام امامان را ذکر نکرده تا امت گمراه نشوند؟
شهر سوال ـ قرآن بنا ندارد که برای هر بهانه جویی پاسخ داشته باشد. بلکه تنها راه را به طور روشن بیان می کند و بعد از تفصیل ، سخن را کافی می داند. و در این مساله نیز، حقیقت چنان روشن است که نیاز به بیان دیگری نبوده است.
شهادتین دو شهادت است! آیا عمل شیعه در لزوم شهادت به ولایت، بدعت نیست؟
شهر سوال ـ اساس بدعت در شرع به این نكته باز مى گردد كه چیزى را به عنوان یك امر شرعى به كار برند، در حالى كه براى مشروعیت آن، اصل یا ضابطه اى در شرع وجود نداشته باشد؛ ولى هرگاه كارى را كه انسان به عنوان یك عمل دینى انجام مى دهد، دلیل شرعى(به صورت خاص، یا كلّى و عام) بر مشروعیت آن وجود داشته باشد، آن عمل بدعت نخواهد بود.
