عرفان نظری و عرفان عملی به چه معنا است؟ و برای عرفان نظری باید چه کتاب هایی بخوانم؟

عرفان نظری و عرفان عملی به چه معنا است؟ و برای عرفان نظری باید چه کتاب هایی بخوانم؟

«عرفان» در لغت به معناى شناخت است و در اصطلاح عبارت از طريقه نظري و عملي ويژه اى براي تقرب به خداوند بوده و نتيجه عرفان نظري وعرفان عملي که تنها از راه بندگي خدا و اطاعت از دستورات او حاصل مي‌شود، وصول به توحيد و کسب مقام ولايت و خلافت خداوند در زمين است.
موضوع عرفان به طور كلي توحيد و ولايت انسان كامل است که آن به دو بخش نظري و عملي تقسيم مي‌شود.
عرفان نظري طريق وصول نظري و معرفتي انسان به توحيد و شناخت ولايت است، و عرفان عملي روش عملي وصول به اين دو مقام مي باشد. در مثال مي توان گفت: شما گاهي از عسل تعريف مي كنيد و مي خواهيد به صورت علمي به خصوصيات عسل برسيد و گاهي با خوردن و چشيدن عسل آن را مي شناسيد. عرفان نظري مانند تعريف عسل است و عرفان عملي مانند چشيدن و خوردن عسل مي باشد.

در حقیقت عرفان نظرى بينش است و عرفان عملى كنش بر اساس آن بينش؛ عرفان نظرى نگاه به هستى است و عرفان عملى حركت بر اساس آن نگاه. سالك پس از دریافت معنای هستى خود و پیرامون خود به طور مطلق در عرفان نظری، خود را در سير و سلوكى اضطرارى مى بيند و طبع و نفس خويش را بلكه روح و قلب و سِرّ وجودى خويش را مى يابد كه مترنّم به «يا ايها الانسان انك كادح الى ربك كدحاً فملاقيه»است.اینجاست که آغاز عرفان عملی است.
برای دریافت عرفان نظري مي توان به صورت مقدماتي به کتاب‌هاي فلسفي مانند نهايه الحکمه علامه طباطبایی، شرح منظومه حاجی سبزواری نمط هشتم تا دهم اشارات بوعلی سینا و اسفار ملاصدرا رجوع کرد و سپس کتاب‌هاي درسي عرفان نظري مانند تمهيد القواعد، فصوص الحکم، مصباح الانس، را در نزد اساتيد کامل مکمل فراگرفت.

امّا در عرفان عملي که آن را علم سير و سلوک مي‌نامند، از اين بحث مي‌شود که سالک راه خدا براي رسيدن به قله منيع انسانيت يعني توحيد از کجا بايد آغاز کند و چه منازل را بايد به ترتيب طي کند تا به مقصد نهائي برسد. عرفان عملي که مسير بسيار شيرين ولي صعب العبور است، مراتب و مراحل متعددي دارد که حتما باید در ذیل توجهات استاد کامل مکملی طی شود تا از رهزنیها و کتلهای راه مصونیت حاصل شود.

برخی از کتابهایی که در عرفان عملی مفید است از این قرار است:
رساله سير و سلوك، سيد بحرالعلوم ،رساله لقاء الله ميرزا جواد ملكی تبريزی، شرح منازل السايرين عبدالرزاق القاسانی، قوت القلوب ابوطالب مكی، چهل حديث امام خمينی رضوان الله تعالی علیه.

 

نظرات