فلسفه تعدد زوجات چیست؟

تعدد زوجات

مسأله تعدد زوجات یكى از احكام بسیار با اهمیت و ارزشمند از نظر اجتماعى و نظام خانوادگى دراسلام است. در قرون پیشین مستشرقین و اسلام‏شناسان غربى این مسأله را براسلام خرده مى ‏گرفتند. اما تحقیقات اخیر و واقعیات و رخدادهاى اجتماعى قرن ما اهمیت این حكم را به آنان ثابت كرد به طورى كه اندیشمندانى چون برناردشاو، جان دیون پورت، گوستاو لوبون و در این رابطه از در تحسین آمدند و به حكمت آن گواهى دادند زیرا:

۱. آمارهاى موجود درسطح جهان نشان مى ‏دهد میزان تولد دختر غالباً بیش از پسر مى ‏باشد. بنابراین تكیه بر «تك زنى» باعث مى ‏شود همواره تعدادى از زنان تا آخر عمر از نعمت ازدواج محروم بمانند و درتجرد و عزوبت به سربرند و این ظلمى ‏فاحش درحق آنان است.

۲. در طول تاریخ همواره براثر حوادث اجتماعى- مانند جنگ‏ها- تعداد بیشمارى از مردان تلف مى ‏شوند و همسران آنان بى‏ سرپرست مى‏ گردند. طبیعى است كه غالب مردان جوان حاضر به ازدواج با چنین كسانى براى اولین بار نیستند. بنابراین اگر از نظر قانون و نظام اجتماعى اینان نتوانند به عنوان همسر دوم گزینش شوند همواره بدون شوهر خواهند ماند و این نیز ظلم برآنان است و تنها راه ‏حل آن جواز چند زنى با قیود و شرایط خاص است. جالب است بدانید كه پس از جنگ جهانى دوم در آلمان چند هزار بیوه زن كه سرپرستان خود را در جنگ از دست داده بودند به تظاهرات پرداخته و از كلیسا درخواست كردند كه چند همسرى را مجاز گرداند. ولى كلیسا در برابر این خواست سرسختى نشان داد و همین باعث شد كه پس از آن فساد و بزهكارى در آلمان به شدت رواج یابد.

۳. از نظر روان شناسى تفاوتى اساسى بین ساختار روانى و گرایش‏ها و عواطف زن و مرد وجود دارد. روان‏شناسان معتقدند كه زنان به طور طبیعى «تك شوهرگرا» مى ‏باشند و فطرتا از تنوع همسر گریزانند و خواستار پناه یافتن زیر چتر حمایت عاطفى و عملى یك مرد مى ‏باشند و تنوع گرایى در زنان نوعى بیمارى است. ولى مردان ذاتا تنوع گرا و «چند زن‏گرا» مى ‏باشند و چنان كه مى ‏دانید احكام اسلام همه متناسب با نیازهاى واقعى و ویژگى ‏ها و خصلت‏هاى ذاتى انسان‏ها وضع گردیده است. افزون برآن زنان در ایام معینى قابلیت تأمین جنسى مردان را ندارند. اكنون باید پرسید در برابر این حقایق چه باید كرد؟ در اینجا سه راه وجود دارد:

الف. همیشه تعدادى از زنان درمحرومیت كامل جنسى به سربرند.
ب. راه و روابط نامشروع و كمونیسم جنسى گشوده شود.
ج. به طور مشروع و قانونمند باقیود و شرایطى عادلانه راه چند همسرى گشوده شود.

كدام یك؟ دین مبین اسلام راه سوم كه حكیمانه‏ترین و بهترین راه است را گشوده و اجازه چندزنى را تنها به مردانى مى ‏دهد كه توانایى كشیدن بارسنگین آن را به نحو عادلانه داشته باشند، داده و دستورات اكیدى در این زمینه براى آنان وضع نموده است و این نه تنها به ضرر زنان نیست بلكه در واقع بیشتر براى تأمین مصالح و منافع آنان است. در اینجا ممكن است سوالى دیگر پدید آید و آن اینكه چرا چند شوهرى مجازنیست؟ جواب آن است كه:

۱. چنان كه گفتیم این خلاف طبیعت و روحیات زن مى ‏باشد.
۲. بدین وسیله بهداشت و سلامت نسل به خطر مى ‏افتد.
۳. شناخت انساب و تمیز آنها از بین خواهد رفت. و بحران فرزندان نامشروع در جوامع غربی مایه عبرتی برای عاقلان است.
۴. بزرگترین آسیب این امر به زنان است. چون مردی که نسبت به زن احساس غیرت نداشته باشد، مسئولیتی نیز در مقابل آن نخواهد پذیرفت. همان گونه که در زنان روسپی این امر وجود دارد.

براى آگاهى بیشتر در این زمینه ر. ك:
الف. مطهرى، مرتضى، نظام حقوق زن در اسلام
ب. جوادى آملى، عبدالله، زن در آیینه جلال و جمال
ج. طباطبایى، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج ۴.

نظرات