منظور امام زمان(عج) از "اموال و مال ما" در روایات چیست؟

در دو حدیث زیر که به نقل از آقا امام زمان (عج) است منظور امام زمان(عج) از "اموال و مال ما"  در روایات چیست؟
"هر کس به ناحق چیزی از اموال ما را بخورد، همانا آتش در شکم خود می کند و به زودی به رو در آتش جهنم می افتد"
"وقتی برای هیچ کس جایز نیست که درمال دیگران بدون اجازه ی آنان تصرف کند، پس چگونه این کار در مال ما جایز می شود.؟"

منظور هدایا، نذورات و سهم امام(ع) از خمس و ... می‌باشد.
یكی از توقیعات، توقیع ابوالحسین محمد بن جعفر اسدی است، كه بخش مربوط به سوال را ذكر می‌كنیم:
در زمان نواب بزرگوار امام زمان (عج) عده‏ ای ازمردم موثق بودند، که از طرف نواب توقیعاتی برای آنها می‏رسید، یکی از آنها ابوالحسین محمد بن جعفر اسدی بود (الغیبه، ص ۴۱۵). یکی از وکلای حضرت در منطقه ری بود. صالح بن ابی صالح می‏گوید: در سال ۲۹۰ هجری عده ‏ای از من خواستند که چیزی را به عنوان مال امام از آنها بپذیرم ولی نپذیرفتم نامه‏ ای نوشتم و کسب تکلیف کردم جوابی برای من آمد که: محمد بن جعفر اسدی در ری است مال به او تحویل داده شود که او از موثقین ماست.
مرحوم شیخ صدوق - رحمة الله علیه - در کتاب «کمال الدین» از محمد بن جعفر اسدی روایت نموده که می‏گفت:
« ... اینکه پرسیده‏ ای چیزی وقف ما شده باشد، اگر صاحبش محتاج به آن باشد آیا می‏تواند در آن تصرف کند یا نه؟ جواب این است که: اگر آن شی‏ء وقف شده هنوز تسلیم متولی نشده، صاحب ملک اختیار دارد که آن را از وقف بودن بیرون کند و آن را تملک نماید؛ ولی اگر تسلیم متولی وقف شده باشد، صاحب آن نمی تواند تصرف کند، خواه محتاج به آن باشد یا بی ‏نیاز از آن باشد.
و اما اینکه پرسیده ‏ای کسانی در اموال ما که در دست آنها ست، بدون اجازه ما تصرف می‏کنند و استفاده آن را برای خود حلال می‏دانند، هر کس این کار را بکند ملعون است؛ و ما روز قیامت از وی باز خواست می‏کنیم ...
و اما اینکه پرسیده ‏ای املاکی برای شما وقف شده، آیا جایز است کسی آن را آباد کند و بعد از کسر مخارجی که خرج کرده بقیه درآمد آن را به ناحیه ما بفرستد، و این کار را به خاطر ثواب بردن و تقرب به سوی ما متحمل شود؟
جواب این است که: هیچ کس حق ندارد در مال کسی بدون اجازه صاحبش تصرف کند، پس چگونه جایز است کسی در مال ما تصرف کند؟ هر کس بدون اجازه ما این کار را بکند، آنچه را که بر وی حرام بوده حلال دانسته، و هر کس بدون اجازه، چیزی از اموال ما را بخورد، مثل این است که آتش می‏خورد و به زودی به آتش جهنم خواهد افتاد.

و اما اینکه پرسیده ‏ای شخصی املاکی را برای ما وقف می‏کند و بعد از وقف، به دست کسی می‏سپارد تا آن را آباد کند و مخارج خویش و زمین را از درآمد آن بردارد و بقیه را به ناحیه ما بفرستد، آیا جایز است؟ این کارها برای کسی که از طرف واقف تعیین شده، جایز است؛ ولیکن برای غیر آن جایز نیست. (۱)
توقیع دیگری از ناحیه امام زمان (ع) خطاب به محمد بن جعفر اسدی توسط محمد بن عثمان عمری صادر شده است که مطالب و مفاهیم آن مندرج در توقیع قبلی بود. این توقیع ابتدایی است؛ یعنی، بدون اینکه از حضرت سؤالی بکنند و نامه ‏ای خدمت حضرت بفرستند، حضرت خودش مبادرت به ارسال این توقیع نمود، و در آن، کسانی که اموال امام زمان (ع) را برای خود حلال دانسته و به ناحق آن را می‏خوردند، ملعون می‏شمارد.
و قسمتی از آن توقیع چنین است که: «بسم الله الرحمن الرحیم لعنة الله و الملائکة و الناس اجمعین علی من اکل من مالنا درهما حراماً.» (۲)

از این دو توقیع شریف معلوم می‏شود اموالی که مردم به سوی امام (ع) می‏فرستادند، چه به صورت هدایا، چه به صورت سهم امام (ع) یا به صورت نذر و امثال آن، در وصول آن به امام زمان (ع) کوتاهی می‏شده و بعضی‏ها که آلوده به دنیای فانی بودند و ایمان در قلب آنها راه نیافته بود، بلکه در ظاهر اظهار ایمان می‏کردند، با انتساب دروغین خود به امام زمان (ع) می خواستند در آن اموال دستبرد زده و آنها را ملک شخصی خود قرار دهند. و لذا امام زمان (ع) روی این جهت تأکید فراوان دارد، تا هم خود این اشخاص متوجه شوند و هم مردم اموال را به دست افراد غیر مطمئن نسپارند.

پی نوشتها:
۱. کمال الدین، ج ۲، ص ۵۲۰، حدیث.۴۹ احتجاج طبرسی، ج ۲، ص.۴۷۹ بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۸۲ روایة ۱۱.
۲. کمال الدین، ج ۲، ص ۵۲۲، حدیث ۵۱، احتجاج طبرسی، ج ۲، ص.۴۸۰ بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۸۳، روایت ۱۲.