آیا شیطان ما را گمراه می کند و خدا ما را به حال خودمان رها کرده است؟

در جواب به این سوال، دقت در حقیقت انسان مساله را حل می کند. خداوند انسان را مختار آفریده و او را در انتخاب خیر و شر آزاده گذاشته است.
ما به حقیقت راه (حق و باطل) را به انسان نمودیم (و با تمام حجت بر او رسول فرستادیم) حالا خواهد هدایت پذیرد و شكر این نعمت گوید و خواهد آن نعمت را كفران كند.[۱]
اختیار انسان زمانی معنایش کامل می شود که واقعا بر سر دو راهی باشد. و اگر فقط شیطان به عنوان عامل گمراهی فعالیت می کرد و در مقابلش چیز دیگری نبود، ما انسان ها، حق انتخاب در درون خودمان را حس نمی کردیم. در حالی که واقعا می بینیم بین انتخاب خوبی و بدی توانا هستیم. و بعضی انسان ها نیز راه خوبی را انتخاب می کنند و و این مساله نشان دهنده اینست  که تنها عامل فعال و در میدان، شیطان نیست.
در مقابل شیطان ما ندای فطرت را داریم که خدا طلب است:  
پس روى خود به سوى دین حنیف كن كه مطابق فطرت خدا است فطرتى كه خدا بشر را بر آن فطرت آفرید.[۲]
همچنین نفسی داریم که خوبی و بدی را می شناسد:
و به او شر و خیر او را الهام كرد.[۳]
فرستادگان الهی را داریم که یکی بعد از دیگری می آیند و ما را به خوبی هدایت می کنند:
پس پیامبران را به میانشان بفرستاد. پیامبران از پى یكدیگر بیامدند تا از مردم بخواهند كه آن عهد را كه خلقتشان بر آن سرشته شده، به جاى آرند و نعمت او را كه از یاد برده‏اند، فرا یاد آورند .و از آنان حجّت گیرند كه رسالت حق به آنان رسیده است .و خردهاشان را كه در پرده غفلت، مستور گشته، برانگیزند. و نشانه‏هاى قدرتش را كه بر سقف بلند آسمان آشكار است به آنها بنمایانند و هم آنچه را كه بر روى زمین است و آنچه را كه سبب حیاتشان یا موجب مرگشان مى‏شود به آنان بشناسانند.[۴]
پس روشن می شود که در دنیا دو لشگر خیر و شر وجود دارد. همانگونه که شیاطین جن و انس و نفس اماره، انسان را به زشتی دعوت می کنند، فطرت ، انبیاء و ائمه و فرشتگان الهی انسان را در مسیر خیر مدد می کنند:
هر یك از دو گروه دنیا طلب و آخرت خواه را [در این دنیا] از عطاى پروردگارت یارى دهیم، وعطاى پروردگارت [در این دنیا از كسى‏] ممنوع شدنى نیست.[۵]
[۱]. انسان آيه ۳.
[۲]. روم آيه ۳۰.
[۳]. شمس آيه ۸.
[۴]. نهج البلاغه خطبه ۱.
[۵]. اسراء آيه۲۰.