چگونه می توانیم مطمئن به پذیرش توبه مان بشویم؟

 توبه

خداوند در آیات كثیری به گناهكاران و كسانی كه به نفس خویش ستم كردند و آن را در معرض معصیت قرار دادند، توصیه كرده است كه توبه كنند و رابطه بین خود و خدا را اطلاح كنند. و وعده پذیرش توبه و  رحمت داده است:
«قُلْ یا عِبادِیَ الَّذینَ أَسْرَفُوا عَلى‏ أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمیعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیمُ[زمر/۵۳] بگو: «اى بندگان من كه بر خود اسراف و ستم كرده ‏اید! از رحمت خداوند نومید نشوید كه خدا همه گناهان را مى ‏آمرزد، زیرا او بسیار آمرزنده و مهربان است.»
چنین وعده ای از جانب کسی که صادق تر از او وجود ندارد، انسان را از رحمت الهی مطمئن می کند:
«وَ مَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ قیلاً[نساء/۱۲۲] كیست كه در گفتار و وعده ‏هایش، از خدا صادقتر باشد؟!»

این اطمینان بسیار جدی تر خواهد شد، اگر دقت داشته باشیم که توبه ما، به توفیق و خواست الهی بوده است و ابتدا خدا به ما روی کرده که ما توانسته ایم توبه کنیم:
« توبه بنده محفوف و پیچیده به دو توبه از خدا است، و در بین آن دو قرار مى‏گیرد، باین معنا كه بنده در هیچ حالى از احوال، از خداى خود بى نیاز نیست، و اگر بخواهد از لجن‏زار گناه نجات یافته، توبه كند، محتاج به این است كه خدا چنین توفیقى باو بدهد، و اعانت و رحمت خود را شامل حال او بسازد، تا او موفق بتوبه بگردد، و وقتى موفق بتوبه شد، تازه باز محتاج بیك توبه دیگرى از خداست، و آن این است كه باز خدا برحمت و عنایتش بسوى بنده رجوع كند، و رجوع او را بپذیرد، پس توبه بنده وقتى قبول شود، بین دو توبه از خدا قرار گرفته است، هم چنان كه آیه: "ثُمَّ تابَ عَلَیْهِمْ لِیَتُوبُوا[توبه/۱۱۸] پس خدا بسوى ایشان توبه آورد، تا ایشان توبه كنند" بر این معنا دلالت دارد.»[۱]

اما انسان در ضمن اینکه از رحمت الهی مطمئن است باید از نفس اماره خود و کیدهای شیطان بترسد. چرا که رحمت الهی هر قدر گسترده و فراگیر باشد، همراه حکمت الهی است و تنها در جایی متجلی می شود که در آن جا حکیمانه باشد.
کسی که توبه او لقلقه زبانش باشد، و انگیزه جدی برای ترک گناه نداشته باشد، نباید تصور کند که خدای متعال او را می بخشد: « آن كه پافشارى بر گناه دارد و استغفار میكند خودش را مسخره میكند و شیطان هم او را مسخره میكند و همانا مرد هر گاه بگوید پروردگارا از تو طلب آمرزش میكنم و بسوى تو برمیگردم و توبه مى‏نمایم بعد برگردد (به گناه) بعد باز طلب آمرزش و توبه كند باز برگردد (به گناه) تا چهار مرتبه در بار چهارم از دروغگویان شمرده مى ‏شود»[۲]
پس باید دقت کنیم که علیرغم حتمی بودن رحمت الهی، ما مصداق توبه کننده به شمار بیاییم.  توبه شرایط خاصی دارد. هرگاه آن شرایط محقق گشت، توبه نیز مورد قبول حق تعالی قرار می گیرد.[۳]

در واقع ما بعد از توبه بین امید و ترسی باقی می مانیم. امیدمان به رحمت الهی است و ترس مان از خودمان است. و همین معنا به عنوان قرار گرفتن در بین خوف و رجا در دین ما مورد تاکید قرار گرفته است. امام صادق(ع) می فرمایند : "بنده را وقتی می توان مؤمن دانست كه هم از خدا بترسد و هم امیدوار به رحمت او باشد".[۴]


[۱]. ترجمه المیزان، ج‏۱، ص۲۰۴.
[۲]. ارشاد القلوب إلى الصواب، ج‏۱، ص: ۴۷.
[۳]. جهت آگاهی از توبه و مسائل آن كتاب "توبه از دیدگاه قرآن و حدیث" نوشتة علیرضا حسنی را مطالعه كنید.
[۴]. مشكوه الانوار، ص ۳۰۰، به نقل از آثار الصادقین، ج ۵، ص ۴۸۳.

دیدگاه‌ها

ممنون خدا کنه که این طور باشه !!!!!

نظرات