چگونه از تند خویی دور شوم؟

اعصباني

برای تقویت حلم و بردباری باید طبق برنامه‏ای جدی به تقویت اراده خود بكوشید و همواره سعی كنید برخود مسلط باشید، در این رابطه راه های مختلفی وجود دارد ولی مهم آن است كه در کسب آن كاملا جدی باشید و آنچه پیشنهاد می‏شود را بدون كمترین كاستی به اجرا گذارید:

۱- كاملا به خود مطمئن باشید كه می‏توانید روحیه خود را تغییر دهید ولی برای نتیجه گیری عجول نباشید، بلكه با خود فكر كنید باید حداقل یكسال بر روی رفتارهای خود كار كنید و اگر چنین نمودید حتما پس از آن دگرگونی رفتاری خواهید شد.

۲- از حساسیت بیش از حد در هر زمینه بپرهیزید.

۳- همواره در هر مساله‏ ای ابتدا از دیگران انتظار بدترین برخورد را داشته باشید و خود را برای تحمل آن آماده كنید. این مساله باعث می‏شود برخوردهای بهتر از مورد انتظار در شما ایجاد خوشنودی نماید. در حالی كه اگر همیشه انتظار برخورد خوب داشته باشید چه بسا نتیجه عكس خواهید گرفت.

۴- با خود شرط كنید كه هیچ گاه و در هیچ شرایطی برخورد تند نداشته باشید و اگر ناگهان از شما برخورد تندی سر زد خود را جریمه كنید؛ مثلا تصمیم بگیرید - یا در صورت امكان نذر كنید - كه مثلا اگر بر سر كسی فریاد زدید فلان مبلغ صدقه بدهید، یا شب نماز شب بخوانید، و یا یك روز روزه بگیرید. كارآیی این روش، بسیار بالا است و بسیاری از علمای بزرگ بدینسان تمرین عملی و خودسازی نموده ‏اند.

۵- از تفریحات سالم و تقویت كننده اراده؛ مانند كوهنوردی، شنا، دو و پیاده‏روی و گردش در طبیعت و... نیز استفاده كنید.

۶- در تصمیم‏ گیری‏ها حتی ‏الامكان با افراد عاقل و پخته مشورت نمایید و از اقدامات عجولانه و مطالعه نشده بپرهیزید.

۷- بیشتر با افراد خوش خلق و غیر عصبی معاشرت كنید.

۸- از موقعیت‏های كه زمینه تندخویی در آن فراوان است اجتناب كنید و در موقعیت‏هایی حضور یابید كه رفتار پرخاشگرانه در آن جا دیده نمی‏شود و از موقعیت‏های كه شما را به تندی نمودن دعوت می‏كند دور شوید.

۹- قبل از هر عملی در مورد پیامد آن تفكّر و اندیشه كنید و آنگاه اقدام نمائید و با تمرین این راهكار و بكارگیری آن در مورد تمام رفتارها، اندك اندك كنترل خویش را بر تمام رفتارها توسعه بخشید.

۱۰- به برخی رفتارها و حالاتی كه از افراد سر زد. و شما را به عصبانیت دعوت می‏كند توجه نكنید مثلاً اگر كسی با حرف ناروا شما را بر می‏آشوبد از شنیدن و گوش سپردن به سخنان وی اجتناب كنید و حتی گوش ندهید یا محیط را ترك كنید و دیگر به گفته‏ های او دقت و توجه نكرده و آنها را در ذهن خود مرور نكنید نسبت به دیگر اعمال فیزیكی و رفتارهای پرخاشگرانه و تحریك كننده نیز همین طور واكنش نشان دهید و راه بی‏ توجهی و تغافل را پیش گیرید.

۱۱-  سطح شناخت خود را با مطالعه و تفكر از زشتی، ناپسند بودن، غیرقابل جبران بودن اعمال پرخاشگرانه بالا ببرید. مثلاً روایات، آیات و داستان‏هایی را كه در مورد این نوع رفتارها و آثار آن‏ها نوشته شده مطالعه كنید و بعد در مورد آنها فكر كنید. حتی در برخی موارد به آثار رفتار تندی كه خود مرتكب آن شده ‏اید توجه و آن عمل و زشتی آن را در ذهن خود مرور و بزرگ معرفی كنید بگونه ‏ای كه به یك حالت خود هشداری از درون دست یابید و آثار فردی و اجتماعی و پیامدهای حیثیتی آن عمل زشت را لحظه به لحظه در ذهن خود مرور و قبح آن را برای خود بزرگ جلوه دهید تا از درون از آن عمل متنفّر شوید.

۱۲- به هنگام بروز عصبانیت و تندخوئی سریع، حالات خود را تغییر دهید مثلاً اگر ایستاده ‏اید بنشینید و اگر نشسته ‏اید دراز بكشید و صورت خود را با آب سرد بشوید و یك لیوان آب خنك بیآشامید و خود را از موقعیت دور سازید.

۱۳- از خواندن قرآن به مقدار زیاد و در نوبت‏ها متعدد در طول ۲۴ ساعت هرگز غفلت نورزید که قرآن تأثیر عظیم در رسیدن به حالت سكینه و آرامش درونی دارد. همین طور عبادت‏های خود مانند نماز  اول وقت را با حضور قلب كامل بجا آورید كه تأثیر بزرگی در رسیدن به اطمینان خاطر دارد و آدمی را از درون به سكوی آرامش می‏سپارد.

۱۴-  بعد از استحمام و به هنگام خروج از حمام دو پای خود را تا قوزك با آب سرد بشویید.

۱۵-  دیگر رفتارهای عادی و روزمره خود را نیز با تسلط كامل بر رفتار و بدون شتابزدگی انجام دهید و آنها را آرام آرام تعقیب كنید تا نرم‏خویی و پرحوصلگی بر تمام رفتارهای شما حاكمیت پیدا كند.

۱۶-  شرح موارد فوق را در جدولی بنویسید و موارد انجام و یا تخلف از آن را یادداشت كنید و همواره سعی كنید موارد تخلف را كاهش داده و بیشتر از پیش خود را به انجام آنها مقید سازید و حتی قبل از بروز آن موقعیت‏ها و به صورت مستمر راهكارهای فوق را سرلوحه اعمال خود قرار دهید و از آن به بعد باید میزان موارد پرخاشگری شما كاهش یابد و آنها را نیز یادداشت كنید و كم كم از میزان آن‏ها در طول روز، هفته و... بكاهید و خود تنبیهی را بكار بگیرید.

در پایان مطالعه ‏ی كتاب معراج السعاده، مقام سوم، بحث مربوط به غضب و حلم را توصیه می‏كنیم.

دیدگاه‌ها

سلام من اصالتا شخصيتي متين ارام ودرعين حال با روابط عمومي بسيار قوي هسم ودركنار اين اخلاق پسنديده مقدار زيادي هم عصبي هستم.
دقيقا نه سال پيش بخاطر همين عصبي يودنم مجيور به عمل قلب باز شدم .
مدت حدود يكسال ميشه كه استانه تحملم بسيار پايين امده وبا كوچكترين صداي بوق ماشين يا رفلكس غير دلخواهم نسبت به طرف مقابل شديدا عصباني ميشم طوريكه واقعا ديگه از اين حالتم خسته شدم. تو زندگي خانوادگي بسيار خوشبختم دو دختر ازدواج كردند در حال حاضر دونفري با خانمم زندگي ميكنيم.
٥٦ ساله هستم بازنشسته هستم مشكل مالي خدارا شكر ندارم نماز ميخونم روزه ميگيرم ولي باكوچكترين نا ملايمتي سريع و اني از كوره در ميرم و عصباني ميشم
توصيه هاي شما عملي نيست چون زمان عصبي شدن در حد ميلي ثانيه است اگه فرديكه مثل من باشه و توصيه بكنه قابل قبوله نه يك دكتر يكه نميتونه خودشو تو حالت من ببينه ممنون ميشم اگه تكنيك يا راهكار اجرايي برام داشته باشين.
متشكرم

تصویر شهر سوال

با عرض سلام و تحیت محضر شما برادر گرامی و مسئلت سلامتی پایدار برای جنابعالی
برادر ارجمند!
با توضیحات ارائه شده از سوی جنابعالی، این احتمال كه حضرتعالی مبتلا به اضطراب منتشر (غلبه حالت اضطراب) و یا سطحی از افسردگی باشید وجود دارد، لذا پیشنهاد می‌شود از نزدیك با یك روانشناس بالینی و در ادامه با یك متخصص اعصاب و روان در ارتباط باشید.
اما تا فراهم شدن بستر مراجعه حضوری، توجه و رعایت نكات زیر می‌تواند برای شما راهگشا باشد؛
- از تلقین اینكه فردی عصبی هستید، خودداری كنید
- از قبل با خود قرار بگذارید كه در صورت وقوع موقعیتهای نامطلوب، واكنشی آرام از خود نشان دهید. به این منظور لازم است از تصویر سازی ذهنی كمك بگیرید و موقعیتهای نامطلوب را تصور كنید و به تناسب آن واكنش مطلوب نشان دهید تا در فضای خارجی نیز بتوانید راحتتر از این الگو استفاده كنید.
- بردباری را تمرین كنید و خود را ناتوان جلوه ندهید، علی علیه‌السلام در این خصوص می‌فرمایند:
«إن لَم تَكُن حَلیما فَتَحَلَّم فَإِنَّهُ قَلَّ مَن تَشَبَّهَ بِقَومٍ إِلاّ أَوشَكَ أَن یَكونَ مِنهُم»؛
اگر بردبار نیستى خود را بردبار جلوه بده، زیرا كمتر كسى است كه خود را شبیه گروهى كند و بزودى یكى از آنان نشود.نهج البلاغه، حكمت ۲۰۷
- در طول روز لبخند و خندیدن را فراموش نكنید
از دیگران بخواهید با شما همكاری نمایند و در این مسیر به شما كمك نمایند
-به خواب (پرهیز از پرخوابی و كم خوابی، حذف یا كاهش خواب روز، خوابیدن سر شب و..) و تغذیه مناسب (مشاوره با اطباء سنتی) تفریح، مسافرت، گردش در دامن طبیعت، ورزش و تقویت ارتباط معنوی با خدای متعال عنایت وی‍‍‍ژه‌ای داشته باشید.
در پناه خدای متعال موفق باشید

نظرات