فلسفه وجود امام(ع) در زمان غیبت چیست؟

امام زمان(عج)

وجود امام زمان(عج) در دوران غیبت فواید زیادی برای ما دارد و در این مطلب هیچ شکی نیست. پیامبر اسلام(ص) هم در این مورد فرموده است: «ای والذی بعثنی بالنبوه ، انهم لینتفعون به و یستضییون بنور ولایته فی غیبته كانتفاع الناس بالشمس و ان جللها السحاب؛[۱] آری خداوندی كه مرا به پیغمبری مبعوث گردانیده است ، آن ها از وجود او منتفع می شوند و از نور ولایتش در طول غیبت بهره می گیرند، چنان كه از آفتاب پشت پرده استفاده می برند.»
و خود امام زمان(ع) در این باره فرموده است: «همان طور كه از خورشید در وقتی كه توسط ابرها پنهان شده است، بهره گیری می شود، از من نیز در زمان غیبتم به همان صورت بهره می برند.»[۲]

در ذکر جزئی و مصداقی این فواید نیز می توانیم مواردی را بیان کنیم:

۱- امامان معصوم(ع) و امام زمان(عج) امان اهل زمین می باشند و اگر زمین از این حجت های الهی خالی بماند، دنیا و اهلش نابود خواهند شد؛ حضرت مهدی (عج) می فرمایند: «همانا من سبب آرامش و امنیت مردم روی زمین هستم، چنان كه ستارگان امان اهل آسمانند»[۳]

امام سجاد علیه السلام مى ‏فرمود: ما پیشوایان مسلمین و حجت بر اهل عالم و سادات مؤمنین و رهبر نیكان و صاحب اختیار مسلمین هستیم ما باعث امان براى اهل زمین هستیم به ‏واسطه ماست، آسمان بر زمین فرود نمى ‏آید اگر ما روى زمین نبودیم اهلش را فرو مى ‏برد و سپس فرمود: از روزى كه خدا آدم را آفرید تا حال هیچگاه زمین از حجت خالى نشده منتهى گاهى حجت ظاهر بوده و گاهى مستور تا قیامت نیز از حجت خالى نخواهد شد.[۴]

۲- سینه ی امام و روح بلندش، صندوق حفظ آیین الهی است كه همه اصالت های نخستین و ویژگی های آسمانی دین و تعلیمات آن  را در خود نگاهداری می كند، تا دلایل الهی ونشانه های روشن پروردگار، باطل نگردد و به خاموشی نگراید. و در شب قدر فرشتگان بر او نازل شوند.

۳- سرپرستی امور شیعیان از پس پرده غیبت. حضرت مهدی(عج) می فرمایند: ما در رسیدگی و سرپرستی شما، كوتاهی نكرده و یاد شما را از خاطر نبرده ایم؛ پس تقوای الهی پیشه كنید تا از فتنه ای كه به شما رو می آورد، شما را نجات بخشیم.[۵]
اصولا معنى و مفهوم غایب بودن حجّت خدا انزوا نمودن و كناره ‏گیرى از كارهاى اجتماعى نیست بهترین شاهد براى این مطلب حكایت ملاقات موسى بن عمران كه ولّى ظاهر بود با ولّى غائب از انظار كه به نام خضر معروف است این مرد الهى به گونه ‏اى بود كه حتّى موسى با او آشنا نبود و تنها با راهنمائى خدا او را شناخت و از عملش بهره گرفت. در عین حال خضر در جامعه حضور داشت و در ساماندهی امور، تلاش می کرد.

۴- مقام امامت گذشته از ارشاد و هدایت ظاهرى، یك نوع هدایت و جذبه معنوى است كه با نورانیت و بصیرتى كه خداوند متعال به او عطا نموده در دل‏هاى آماده و شایسته تأثیر و تصرّف مى ‏نماید و این صاحبدلان را به‏سوى كمال، واصل مى‏ نماید و به اصطلاح، آنها را هدایت به‏ معناى ایصال الى المطلوب مى ‏كند.[۶]

علامه طباطبائى مى ‏فرماید: زیرا در بحث امامت روشن شد كه وظیفه امام تنها بیان صورى معارف و راهنمائى ظاهرى مردم نیست و امام چنانكه وظیفه راهنمائى صورى مردم را به عهده دارد همچنان ولایت و رهبرى باطنى اعمال را به عهده دارد و اوست كه حیات معنوى مردم را تنظیم‏ مى ‏كند و حقایق اعمال را به ‏سوى خدا سوق مى‏ دهد، بدیهى است كه غیبت و حضور جسمانى امام در این باب تاثیرى ندارد و امام از راه باطن به نفوس و ارواح مردم اشراف و اتصال دارد.[۷]

[۱]. ینابیع الموده، قندوزی، ج ۳، ص ۱۷۰.
[۲]. كمال الدین و تمام النعمه، شیخ صدوق، ص ۴۸۵.
[۳]. كمال الدین و تمام النعمه، شیخ صدوق، ص ۴۸۵.
[۴]. منتخب الأثر: ص ۲۷۱ از ینابیع المودّة تالیف شیخ سلیمان بلخى از علماء عامه.
[۵]. احتجاج طبرسی ، ج ۲، ص ۴۹۷.
[۶]. رک. المیزان جلد اوّل، ص ۲۷۵ ذیل آیه ۱۲۴ بقره.
[۷]. شیعه در اسلام: ص ۱۵۲.

کلمات کلیدی: 

دیدگاه‌ها

بسمه تعالی
امام یازدهم(ع) در عصری بودند که شیعیان ناشکری می‌کردند. آنها مبلغی وجوهات (خمس و زکات) خدمت امام(ع) فرستاده بودند. عده‌ای از شیعیان نامه‌ای به امام(ع) نوشتند که بیلان مصرف این اموالی که خدمت شما رسیده را به ما بگویید و اینکه این پول‌ها را چگونه خرج کردید. آدم به امام زمانش نامه بنویسد، بگوید اموال را به کی دادی؟ کجا خرج کردی؟
حضرت پاسخ داد: چرا این سؤال را از امامان قبلی نکردید؟ چه زمانی رسم‌تان بوده از امام سؤال کنید که این پول‌ها کجا رفته؟ کجا خرج شده؟ اگر امامت یک امر مستمری است چرا با من این رفتار را می‌کنید اما با امامان قبلی نکردید؟
بعد از این پاسخ، حضرت دستور داد پرده مشکی رنگی بر در اتاق ایشان آویختند. مردم که برای سوال می‌آمدند حق نداشتند پرده را عقب بزنند و از پشت پرده با آن حضرت صحبت می‌کردند. غیبت از اینجا آغاز شد.
چرا؟! چون ناشکری کردند. غیبت نتیجه ناشکری است. ظهور نتیجه‌ شکرگذاری است. هر چه شکرگذاری بیشتر شود پرده غیبت رقیق‌تر می‌شود. این پرده، غباری است بین امام و مأموم. این غبار از امام نیست از امت است. هر چه غبار امت فرو بشیند، جمال امام روشن‌تر می‌شود.

آیت الله حائری شیرازی حفظه الله

سلام و ارادت، آیا مطلب ذکر شده دارای سند است؟ و اگر دار سند هست لطف می فرمایید سند را اعلام نمایید. با تشکر
لطفا پاسخ بدهید. ممنون

تصویر شهرسوال

با سلام خدمت شما دوست گرامي
در انتساب اين جملات به آيه الله حائري شيرازي و همچنين صحت اين جملات دليل يافت نشد.
اما آنچه که معلوم است؛ بين قدر شناسي و معرفت شيعيان از امام زمان شان و حضور و اعمال ولايت آن حضرات معصومين رابطه تنگاتنگي است اگر شيعيان وظيفه خود ار در تبعيت از امام زمانشان درست انجام دهند ايشان از پرده غيبت به در خواهند آمد.
اما آنچه که درباره غيبت و کناره گيري و غيبت حضرات معصومين در اواخر دوران امامت هست علت هاي مختلفي مي تواند داشته باشد که عمده دليل آن خفقان و فشار بيش از حد دستگاه حاکمه ظلم و جور عباسي است به گونه اي که امام هادي و امام عسکري را در يک پادگان تحت الحفظ گرفته بودند و هر گونه رفت وآمد شيعيان را محدود و کنترل مي کردند. و شيعيان از دستيابي گسترده به امام خويش محروم بودند و امام مجبور بودند که دستگاه وکالت را تاسيس کنند و شيعيان به جاي مراجعه مستقيم به امام (ع) به وکلاء و نايبان آن حضرات مراجعه مي کردند.

نظرات